مطالعهای جدید از تاثیر بلندمدت داروهای تجویزی بر میکروبیوم روده پرده برداشت
یک مطالعه اخیر و جامع نشان داده است که بسیاری از داروهای تجویزی میتوانند تاثیر داروها بر میکروبیوم روده را برای سالها حفظ کنند. این یافتهها، که در مجله معتبر mSystems انجمن میکروبیولوژی آمریکا منتشر شدهاند، ابعاد جدیدی از تعامل پیچیده بدن انسان با داروها را آشکار میسازند.
به گزارش عصر ترکیه، این پژوهش بر اهمیت درک عمیقتر پیامدهای بلندمدت مصرف دارو بر سلامت دستگاه گوارش و کل بدن تاکید دارد. نتایج آن میتواند رویکردهای درمانی آینده را متحول کند.
در این مطلب میخوانید:
- یافتههای کلیدی و تحلیل متخصصان از تاثیر داروها بر میکروبیوم روده
- روششناسی دقیق و دادههای گسترده پژوهش
- گستره مصرف داروها و تاثیرات مشاهده شده بر میکروبیوم
- هشدارها و پیامدهای بالینی برای سلامت عمومی
یافتههای کلیدی و تحلیل متخصصان از تاثیر داروها بر میکروبیوم روده
این مطالعه نشان داد که علاوه بر آنتیبیوتیکها، داروهایی مانند ضدافسردگیها، بتا-بلاکرها، کاهندههای اسید معده و داروهای ضداضطراب نیز میتوانند مدتها پس از قطع مصرف، تعادل حساس میکروبیوم روده را مختل کنند. این اختلالات پایدار، نگرانیهای جدی را در مورد سلامت بلندمدت افراد و بروز بیماریهای مرتبط با دستگاه گوارش ایجاد میکند. درک این پدیده برای پیشگیری و درمان اهمیت فراوانی دارد.
دکتر بابک فیروزی، متخصص گوارش دارای بورد تخصصی در مرکز پزشکی مموریالکر اورنج کوست در کالیفرنیا، ضمن استقبال از این مطالعه، در مورد تفسیر یافتهها احتیاط را توصیه کرد. او اظهار داشت: “روششناسی این پژوهش بسیار قوی بود و تغییرات مشاهده شده در میکروبیوم روده را به طور قانعکنندهای به مصرف داروها مرتبط میکرد. با این حال، باید توجه داشت که این یک کارآزمایی کنترلشده نبود. متغیرهای زیادی مانند عوامل محیطی، رژیم غذایی و موقعیت جغرافیایی وجود دارند که نمیتوان آنها را به طور کامل در نظر گرفت. شگفتانگیزترین یافته این است که چه تعداد از دستههای دارویی مختلف بر میکروبیوم روده تأثیرگذار بودهاند.”
روششناسی دقیق و دادههای گسترده پژوهش
محققان برای انجام این پژوهش گسترده، از دادههای ۲۵۰۹ بزرگسال از گروه میکروبیوم استونی استفاده کردند. این گروه بخشی حیاتی از بیوبانک استونی است. بیوبانک استونی یک پایگاه داده جمعیتی عظیم از داوطلبان در استونی محسوب میشود که اطلاعات سلامت گسترده و جامعی را جمعآوری میکند. این منبع دادهای غنی، امکان تحلیلهای عمیق را فراهم آورده است.
داوطلبان، که بین ۲۳ تا ۸۹ سال سن داشتند، نمونههای خون، سواب گونه و مدفوع ارائه دادند. محققان سپس از تکنیک پیشرفته توالییابی متاژنومیک شاتگان بر روی نمونههای مدفوع استفاده کردند. این روش برای تجزیه و تحلیل دقیق ترکیب میکروبیوم روده آنها به کار رفت. یک زیرنمونه از این گروه شامل ۳۲۸ نفر، پس از یک دوره پیگیری متوسط ۴.۴ ساله، نمونه مدفوع دومی را ارائه دادند که توسط محققان مورد تجزیه و تحلیل مجدد قرار گرفت. این امر امکان بررسی تغییرات در طول زمان را فراهم کرد.
جزئیات مربوط به مصرف فعلی و تاریخی داروهای تجویزی شرکتکنندگان از سوابق الکترونیکی سلامت آنها به دست آمد. این دسترسی به دادههای جامع و دقیق، امکان بررسی ارتباطات پیچیده بین مصرف دارو و تغییرات میکروبیومی را با دقت بالایی فراهم آورد. این رویکرد، اعتبار یافتههای مطالعه را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد.
گستره مصرف داروها و تاثیرات مشاهده شده بر میکروبیوم
در زمان جمعآوری اولین نمونه، شرکتکنندگان در مجموع از ۴۳۳ داروی تجویزی مختلف استفاده میکردند. همچنین در پنج سال قبل از آن، آنها ۵۰۷ داروی مختلف مصرف کرده بودند. این ارقام نشاندهنده گستردگی مصرف دارو در جامعه است. کمی بیش از یک سوم شرکتکنندگان، یعنی ۸۵۷ نفر، در زمان اولین نمونهبرداری هیچ دارویی مصرف نمیکردند. کسانی که دارو مصرف میکردند، به طور متوسط از سه نوع داروی مختلف استفاده میکردند که نشاندهنده مصرف همزمان چندین دارو است.
محققان در نقطه زمانی اول، اثرات آنتیبیوتیکها را ارزیابی نکردند. بنابراین، هر کسی که در ۹۰ روز قبل از اولین نمونه، آنتیبیوتیک مصرف کرده بود، از مطالعه حذف شد تا نتایج دقیقتری حاصل شود. با این حال، نمونه دوم برای بررسی اثرات آنتیبیوتیکها مورد ارزیابی قرار گرفت. در مجموع، محققان اثرات ۱۸۶ دارو را تجزیه و تحلیل کردند. از این تعداد، ۱۶۷ دارو به نوعی بر میکروبیوم تأثیر گذاشتند و ۷۸ دارو اثرات بلندمدت و پایداری بر ترکیب میکروبیوم نشان دادند.
تغییرات قابل اندازهگیری و معناداری در میکروبیوم در افرادی که داروهای زیر را مصرف کرده بودند، مشاهده شد: آنتیبیوتیکها، بتا-بلاکرها (برای فشار خون و قلب)، مشتقات بنزودیازپین (ضداضطراب)، گلوکوکورتیکوئیدها (ضدالتهاب)، PPIs (مهارکنندههای پمپ پروتون برای کاهش اسید معده)، بیگوانیدها (مانند متفورمین برای دیابت) و ضدافسردگیها. همه این داروها اثراتی بر میکروبیوم داشتند که سالها پس از مصرف قبلی دارو نیز قابل مشاهده بودند. این لیست گسترده، اهمیت موضوع را دوچندان میکند.
هشدارها و پیامدهای بالینی برای سلامت عمومی
محققان دریافتند که هرچه افراد مدت زمان بیشتری دارو مصرف کرده بودند و تعداد داروهای بیشتری مصرف میکردند، تأثیر بیشتری بر میکروبیوم داشت. این یافته نشان میدهد که مصرف طولانیمدت و همزمان چندین دارو میتواند اثرات تجمعی و تشدیدکنندهای داشته باشد. به نظر میرسید که داروهای متعدد با یکدیگر تعامل داشته و تأثیر به مراتب بیشتری بر میکروبیوم میگذارند. اما در مورد داروهای منفرد، بنزودیازپینها بیشترین تأثیر منفی را بر ترکیب و عملکرد میکروبیوم روده داشتند.
در مقاله خود، نویسندگان به طور جدی هشدار دادند: “با توجه به اینکه داروهای هدفمند انسانی اغلب به طور مداوم در طول زندگی مصرف میشوند، نه برای دورههای کوتاه مانند آنتیبیوتیکها، اثرات فیزیولوژیکی آنها میتوانند حتی عمیقتر و پایدارتر باشند.” این هشدار بر لزوم توجه بیشتر به مصرف طولانیمدت داروها و پایش دقیقتر سلامت دستگاه گوارش تاکید میکند. پیامدهای این موضوع برای سلامت عمومی بسیار حائز اهمیت است.
دکتر الین اورگ، دکترای تخصصی و یکی از نویسندگان اصلی مطالعه و رئیس گروه تحقیقات میکروبیوم در دانشگاه تارتو، بیان کرد: “یافتههای ما به وضوح نشان میدهد که حتی مصرف گذشته دارو نیز میتواند اثری ماندگار بر جای بگذارد. در عین حال، ما دریافتیم که حتی در یک دسته دارویی مشابه، داروهای مختلف میتوانند به روشهای بسیار متفاوتی بر میکروبیوم تأثیر بگذارند. اگر دو دارو به یک اندازه مؤثر باشند، پزشکان ممکن است دارویی را انتخاب کنند که تأثیر کمتری بر میکروبیوم روده دارد.” به عنوان مثال، در مورد بنزودیازپینها که داروهای ضداضطراب رایج هستند، آلبرازولام (زاناکس) تأثیر بسیار گستردهتری بر میکروبیوم نسبت به دیاسپام (والیوم) داشت. این تفاوتها، اهمیت انتخاب دقیق دارو را برجسته میسازد.
این پژوهش جامع و روشمند، درک ما را از تاثیر داروها بر میکروبیوم روده به طور چشمگیری افزایش میدهد. نتایج آن بر اهمیت در نظر گرفتن این تعاملات پیچیده در فرآیند تجویز و مصرف دارو تاکید میکند. این مطالعه میتواند راهگشای تحقیقات بیشتر و توسعه رویکردهای درمانی جدید با حداقل عوارض جانبی بر سلامت دستگاه گوارش و بهبود کیفیت زندگی بیماران باشد. توجه به این یافتهها برای حفظ سلامت بلندمدت ضروری است.
منبع: medicalnewstoday
