فصل جدید تاریخ مبارزه با تروریسم؛ آغاز روند تسلیم سلاح‌های پ.ک.ک
عصرترکیه – طی سال‌های اخیر، روند شکل‌گیری «ترکیه بدون ترور» به یکی از مهم‌ترین موضوعات امنیتی و سیاسی منطقه تبدیل شده است. این مسیر پرچالش که با فراز و نشییب‌های فراوان همراه بوده، حالا در آستانه یک گذرگاه حساس و تاریخی قرار گرفته است؛ مرحله‌ای که براساس اعلام منابع رسمی و تحلیل‌های کارشناسان، روند تسلیم سلاح‌های گروه تروریستی پ.ک.ک به شکل جدی و سازمان‌یافته آغاز شده است.
پیش‌زمینه روند: فراخوانی که نقطه عطف شد
این روند از زمانی کلید خورد که هیئت حزب دمکراتیک ملت (DEM) در ۲۷ فوریه ۲۰۲۵ به جزیره امرالی، مقر عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پ.ک.ک، سفر کرد و پس از آن در یک کنفرانس خبری، پیام شفاف و تاریخی «همه گروه‌ها باید سلاح‌ها را زمین بگذارند و پ.ک.ک خود را منحل کند» اعلام شد. این فراخوان، نقطه عطفی بود که مسیر «ترکیه بدون ترور» را به سمت مرحله اجرایی سوق داد.
ابعاد پیچیده و حساس موضوع
با وجود شروع فرآیند، باید تاکید کرد که مسأله تسلیم سلاح‌های پ.ک.ک بسیار فراتر از یک عملیات ساده امنیتی است. پ.ک.ک، گروهی با سابقه بیش از پنج دهه فعالیت، دارای شاخه‌هایی در عراق، سوریه و ایران و همچنین شبکه‌هایی در اروپا است که مدیریت روند تسلیم و انحلال آن، مستلزم دقت، صبر و برنامه‌ریزی استراتژیک است.
عبدالقادر سلوِی، تحلیلگر ارشد مسائل امنیتی در روزنامه حریت، این روند را شبیه به «انحلال یکی از خونی‌ترین گروه‌های تروریستی جهان» می‌داند که نه کاری ساده و دم دستی، بلکه پروژه‌ای پیچیده در میانه آتش و خون خاورمیانه است.
مدیریت فرایند؛ کلید موفقیت
یکی از نکات حیاتی این روند، مدیریت صحیح و هوشمندانه آن است. در گذشته، رویدادهای ناگوار همچون گذرگاه حبور که خسارات و تنش‌هایی به بار آورد، به وضوح نشان داده است که یک روند ناپایدار و شتابزده می‌تواند به نتیجه معکوس منجر شود. از این رو، سازمان اطلاعات ملی ترکیه (MIT) به عنوان نهاد مسئول، روند را با دقت و در نظر گرفتن تمامی ابعاد امنیتی و اجتماعی مدیریت می‌کند.
هدف نه تنها تسلیم سلاح‌های پ.ک.ک است، بلکه ادغام اعضای سابق این گروه در جامعه و جلوگیری از تشدید تنش‌های قومی و سیاسی در کشور است.
چالش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی
تجربه کشورهای اروپایی مانند انگلیس در حل مسأله ایرلند شمالی (ایرا) و اسپانیا در انحلال گروه ETA نشان می‌دهد که موفقیت در چنین فرآیندهایی به حمایت‌های بین‌المللی و ثبات منطقه‌ای وابسته است. ترکیه اما در شرایط دشوارتری قرار دارد؛ منطقه‌ای که مملو از جنگ‌ها، رقابت‌های اطلاعاتی و تنش‌های ژئوپولیتیکی است. یک هفته پیش، منطقه شاهد درگیری‌های شدید بین اسرائیل و ایران بود که نشان می‌دهد آرامش منطقه هنوز شکننده است.
ابهامات و آینده روند در سوریه
یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها این است که شاخه‌های مرتبط با پ.ک.ک در سوریه، از جمله نیروهای دموکراتیک سوریه (SDG) و یگان‌های مدافع خلق (YPG)، چگونه در این روند عمل خواهند کرد. هرچند این گروه‌ها تحت فشار آمریکا با دولت سوریه توافقاتی انجام داده‌اند و اعلام کردند به فراخوان اوجالان پاسخ خواهند داد، اما تمایل آنها برای اجرای کامل این فرآیند هنوز جای سوال دارد. برخی تحلیلگران بر این باورند که ممکن است این گروه‌ها در پی طولانی‌تر کردن روند و بهره‌برداری از تغییر شرایط سیاسی باشند.
از سوی دیگر، روند تحکیم روابط بین سوریه، آمریکا و ترکیه و نقش فعال ترکیه در ساختاردهی دولت جدید سوریه، به پیشبرد این روند کمک می‌کند. تحلیل‌ها حاکی از آن است که فشارها بر مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای وابسته به پ.ک.ک در سوریه افزایش یافته و او نیز باید به سمت ادغام در ساختار دولت سوریه حرکت کند، در غیر این صورت ممکن است از روند حذف شود.
تقویم زمان‌بندی شده روند
تقویم رسمی این روند به شرح زیر است: آغاز با فراخوان رئیس‌جمهور اردوغان در ۲۶ اوت ۲۰۲۴ در ملازگرد برای تحکیم وحدت داخلی، تکرار این پیام در آغاز مجلس در اول اکتبر، سپس همکاری رهبران احزاب سیاسی داخلی و اعلامیه تاریخی رهبر حزب حرکت ملی (MHP) در ۲۲ اکتبر برای تسلیم سلاح‌ها و حق امید، ادامه با فراخوان اوجالان در فوریه ۲۰۲۵ و تصمیم پ.ک.ک در کنگره خود در ماه مه برای تسلیم و انحلال. اکنون وارد مرحله اجرایی شده‌ایم که روند تسلیم سلاح‌ها شروع یا در جریان است.
در مجموع می توان گفت روند تسلیم سلاح‌های پ.ک.ک یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین تحولات سیاسی-امنیتی ترکیه در سال‌های اخیر است. موفقیت این پروژه می‌تواند تحولی بنیادین در امنیت داخلی و منطقه‌ای ایجاد کند، اما نیازمند مدیریت هوشمندانه، صبر، همکاری منطقه‌ای و بین‌المللی و توجه ویژه به ابعاد انسانی و اجتماعی است. ترکیه در حالی این مسیر را طی می‌کند که در قلب منطقه‌ای پرتنش و پر از پیچیدگی‌های ژئوپولیتیکی قرار دارد و هر گامی که در این مسیر برداشته می‌شود، پیامدهای عمیقی برای آینده کشور و منطقه خواهد داشت.
منبع-سی ان ان ترک
ترجمه اختصاصی و بازنویسی – عصرترکیه
