غذاها و ترکیبات موجود در آن‌ها می‌توانند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر فعالیت نورون‌ها و پروسه‌های شیمیایی مغز تأثیر بگذارند. برخی از مواد مغذی در تنظیم فعالیت‌های الکتریکی مغز مسئولند، در حالی که برخی از آن‌ها ممکن است باعث التهاب شوند و عوارض منفی روی عملکرد عصبی داشته باشند. در این مقاله از مجله سلامتی لیمومی قرار است به بررسی غذاهای مضر برای تشنج بپردازیم. از طریق شناخت عواملی که ممکن است تشنج را تحریک یا تشدید کنند، می‌توانید روش‌های بهبود و پیشگیری مؤثر از این بیماری را یاد بگیرید. در ادامه با ما همراه باشید.
سوالات متداول
آیا مصرف غذاها می‌توانند بر تشنج و حملات اپیلپسی تأثیر بگذارند؟
بله، برخی مواد غذایی موجب تحریک سیستم عصبی مرکزی و افزایش فعالیت نورون‌ها در مغز می‌شوند؛ به همین علت حملات تشنج افزایش پیدا می‌کنند.
کدام غذاها و مواد غذایی می‌توانند باعث افزایش خطر تشنج شوند؟
آیا رژیم غذایی خاصی وجود دارد که ممکن است برای کاهش خطر وقوع تشنج مفید باشد؟
آیا با رعایت رژیم می‌توانیم تشنج را درمان کنیم؟
تشنج چیست؟
تشنج، واکنش ناخواسته بدن به اختلالات در فعالیت‌های عصبی است که به‌طور موقت عملکرد عادی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این وضعیت ممکن است ناشی از عوامل مختلفی از جمله مشکلات عصبی، بیماری‌های مزمن یا حتی مصرف برخی غذاها باشد.
شدت تشنج در افراد متفاوت بوده و این مشکل با مصرف دارو قابل کنترل است. باید دقت داشت که تشنج در کودکان بسیار خطرناکتر از بزرگسالان است و اگر کنترل نشود، آسیب‌های مغزی غیرقابل جبرانی به بار می‌آورد.
در حالی که تغذیه سالم و متوازن می‌تواند به بهبود وضعیت عمومی بدن کمک کند، در ادامه به معرفی غذاهای مضر برای تشنج می‌پردازیم.
بررسی غذاهای مضر برای تشنج
به گفته بنیاد صرع، اگرچه چیز‌هایی مانند استرس یا کم خوابی باعث تشنج در برخی افراد می‌شوند؛ اما هیچ غذای محرک خاصی برای تشدید آن وجود ندارد. طبق بررسی که در ژانویه ۲۰۱۸ انجام شد، خوردن غذا به‌ندرت منجر به تشنج می‌شود.
با این حال، مواردی وجود دارد که اگر صرع دارید بهتر است از مصرف آن‌ها اجتناب کنید. این غذاها همان مواردی هستند که پیشنهاد می‌شود افراد بدون این بیماری هم از آن‌ها اجتناب کنند.
1. چربی‌های اشباع و ترانس
در حالی که چربی‌های سالم بخش کلیدی یک رژیم غذایی متعادل هستند، چربی‌های اشباع شده و ترانس برای شما چندان مفید نیستند. این غذاها ممکن است سطح کلسترول را افزایش دهند و خطر بیماری قلبی را بیشتر کنند. غذاهای مضر برای تشنج که در این دسته قرار می‌گیرند، عبارت‌اند از:
کره
چربی گوشت گاو
روغن نارگیل و روغن هسته خرما
غذاهای فرآوری شده مانند کیک بسته‌بندی شده، کلوچه یا پیتزای منجمد
2. کافئین
کافئین سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کند. اگرچه تحقیقات بیشتری برای درک بهتر ارتباط بین سیستم عصبی، صرع و کافئین لازم است اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند کافئین موجود در خوراکی‌ها مانند قهوه، چای و نوشیدنی‌های انرژی‌زا احتمال ابتلا به تشنج را افزایش می‌دهد.
3. افزودنی‌های غذایی
افزودنی‌های غذایی مانند شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌توانند باعث تشنج شوند. البته مطالعات بیشتری برای تعیین این رابطه موردنیاز است، اما تحقیقات اولیه نشان می‌دهند که شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند آسپارتام ممکن است شما را مستعد ابتلا به تشنج کنند. برخی از غذاهای مضر برای تشنج در کودکان و بزرگسالان عبارت‌اند از:
آب نبات
محصولات پخته بسته‌بندی شده
مواد غذایی کنسرو شده
مربا
ژله
رژیم غذایی چگونه بر تشدید تشنج تأثیر می‌گذارد؟
به‌طور معمول، افراد مبتلا به صرع می‌توانند بیشتر غذاها را بدون تأثیر بر تشنج مصرف کنند. اما برخی از افراد، مبتلا به نوعی صرع نادر به نام «صرع رفلکس» یا ” Reflex epilepsy”هستند و ممکن است با مصرف غذاهای خاصی دچار تشنج شوند.
بنابراین بهترین کار این است که یک رژیم غذایی متعادل و مغذی داشته باشید. این رژیم غذایی ممکن است مستقیماً بر تشنج تأثیر نداشته باشد؛ اما به حفظ سلامت کلی بدن کمک می‌کند و می‌تواند باعث کاهش برخی از محرک‌های تشنج شود.
گاهی اوقات متخصصان برای برخی از افراد مبتلا به صرع، رژیم‌های غذایی تخصصی مانند رژیم کتوژنیک را تجویز می‌کنند تا کنترل تشنج راحت‌تر باشد.
آیا غذا می‌تواند با دارو‌های صرع تداخل داشته باشد؟
برخی از غذاها ممکن است با دارو‌های ضد صرع تداخل داشته باشند. با این اتفاق، اثربخشی دارو کاهش و احتمال تشنج در کودکان و بزرگسالان افزایش پیدا می‌کند. در زیر برخی از این غذاها را معرفی می‌کنیم:
گریپ فروت
انار
الکل
غذاها و نوشیدنی‌های کافئین دار
دارو‌های ضد صرع ممکن است در نحوه استفاده بدن از برخی مواد مغذی مانند ویتأمین D، ویتأمین K، کلسیم، منیزیم، منگنز و اسید فولیک اختلال ایجاد کنند. این دارو‌ها معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کنند اما می‌توانند در برخی افراد منجر به کمبود مواد معدنی و ویتامین شوند.
بیماران مبتلا به صرع چی بخورند؟
غذاهای زیادی هستند که به حمایت از یک رژیم غذایی متعادل و سطوح انرژی ثابت کمک می‌کنند. اگر شما یا اطرافیانتان دچار تشنج می‌شوید، می‌توانید با خیال راحت این غذاها را مصرف کنید:
غذاهای کامل و کم فرآوری شده
غلات کامل، غلات و نان دانه دار
برنج دانه بلند و برنج قهوه‌ای
پاستا
جو و غلات بر پایه جو دوسر
سیب
گلابی
اکثر توت‌ها
ماست
آجیل
نخود
لوبیا
سبزیجات غیر نشاسته‌ای مانند سبزیجات برگ دار، بروکلی، پیاز و گوجه فرنگی
همچنین شما باید مطمئن شوید که رژیم غذایی‌تان، سرشار از مواد مغذی و ضروری زیر است:
کلسیم و منیزیم، برای مثال محصولات لبنی
اسید فولیک مانند میوه‌ها و سبزیجات خام و کمی پخته شده
ویتأمین B12 موجود در منابع حیوانی و لبنیات
ویتأمین D مانند ماهی و روغن ماهی، شیر، نور خورشید
ویتأمین K مانند سبزیجات سبز برگ دار و غلات‌ها
تذکر: غذا و رژیم غذایی، جایگزین دارو‌ها نمی‌شود. شما باید یک برنامه درمانی تجویز شده توسط متخصص داشته باشید و در کنار آن از این مواد غذایی هم استفاده کنید.
کلام آخر
در این مقاله فهمیدیم که تشنج چیست و چه خوراکی‌هایی برای افرادی که دچار تشنج می‌شوند مناسب نیست. یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند به تأمین مواد مغذی برای عملکرد بهتر و بهینه‌تر بدن کمک کند و باعث شود سطح قند خون بالا نرود یا افت نکند.
عدم مصرف غذاهای مضر برای تشنج اگر مستقیماً بر بهبود تشنج تأثیر نگذارند؛ اما به مدیریت بهتر آن کمک کنند. معمولاً افراد مبتلا به صرع می‌توانند بیشتر غذاها را بخورند؛ اما توصیه می‌شود در خوردن غذا‌هایی که قند زیادی دارند، غذاها و نوشیدنی‌های کافئین دار و الکل دار احتیاط کنند.
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد. برای استفاده و اجرای آن، لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
