سفیر جدید ترکیه در ایران در گفت و گو با آناتولی درباره انتصاب یک متخصص زبان و ادبیات فارسی به‌عنوان سفیر گفت زبان فرهنگ و ادبیات ماندگارتر از زبان سیاست است.
پروفسور حجابی کرلانقیچ، سفیر جدید ترکیه در ایران در مصاحبه اختصاصی با آناتولی در مورد انتصابش در این سمت اظهار داشت: استفاده از زبان مولوی و سعدی شیرازی هم برای کشور ما و هم کشورهای همسایه مفید است. به نظرم زبان فرهنگ و ادبیات ماندگارتر از زبان سیاست است. باید زبان ادب که زبان استعاری و آرایه‌های بیانی است را به کار برد تا پیوندهای دوستی و برادری‌مان مستحکم‌تر شود.
وی با بیان اینکه بیش از آنکه سفیر سیاسی باشد سفیر فرهنگی نیز هست، ادامه داد: در حقیقت این احساس بنده است، به اعتقاد من برای پیشبرد دوستی ایران و ترکیه، پیشرفت دو کشور از نظر انسانی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کارهای زیادی هست که باید انجام شود. امیدوارم در این دوره به نوبه خود به پیشرفت دوستی و برادری دو کشور کمک کنم.
آنکارا به دنبال تعمیق روابط فرهنگی دو کشور است
پروفسور کرلانقیچ در پاسخ به این سوال که آیا دولتمردان ترکیه برای دومین بار با انتخاب یک استاد زبان و ادبیات فارسی به‌عنوان سفیر خود در ایران به دنبال تعمیق روابط فرهنگی دو کشور هستند، گفت: بنده در جایگاه تصمیم گیری نیستم و نمی‌توانم چیزی در مورد علت صلاحدید آنها بیان کنم. ولی شاید این را در نظر داشته‌اند که کسی که مردم ایران را خوب می‌شناسد و با زبان، فرهنگ و تاریخ آن آشنایی کامل دارد، می‌تواند نقش موثرتری نسبت به سایرین ایفا کند بویژه در این برهه زمانی. به نظرم اشراف به مشترکات فرهنگی و مناسبات تاریخی و استفاده از آن برای بهبود آینده مشترک ما و کشورهای همسایه و برادر مفید خواهد بود.
وی، در پاسخ به این سوال که چه احساسی از ورود فضای فرهنگی و ادبی به فضای دیپلماتیک و سیاسی به‌عنوان سفیر ترکیه در ایران دارد، توضیح داد: سوال دشواری است. بنده پیش از این در زمینه ادبیات و زبان فارسی فعال بوده و بیشتر فعالیت فرهنگی داشتم. کارهای من تا کنون در حوزه فرهنگ و ادبیات و کمی هم تاریخ و فرهنگ گذشته مشترک ایران و ترکیه بوده است. پیش‌زمینه‌ای در مورد فعالیت به‌عنوان سفیر نداشتم. البته در مورد روابط سیاسی دو کشور ایده‌ها و برنامه‌هایی داشتم که به شکل تئوریک و نظری بود. حضور در ایران و خدمت به‌عنوان سفیر جمهوری ترکیه مایه خرسندی و اقبال است.
مرز ایران و ترکیه از دوره عثمانی تغییری نکرده است
سفیر جدید ترکیه در تهران در خصوص برنامه‌هایش برای بهبود بیشتر روابط با ایران افزود: روابط دو کشور از قدیم الایام مستحکم بوده است. هم از لحاظ همسایگی و هم از لحاظ فرهنگی، ادبی، دینی و تاریخی مشترکات زیادی داریم. از زمان عثمانی تا کنون دو کشور همسایه بوده و داد و ستدهای فراوانی داشته‌اند. می توان گفت مرز ایران و ترکیه از دوره عثمانی تغییری نکرده است. البته مسائل منفی هم گاهی در تاریخ رخ داده اما اینها با مذاکرات به سرعت حل می‌شده است. دولتمردان ایران و ترکیه همیشه در ارتباط و مذاکره سازنده عمل کرده و مسائل خود را با گفتمان حل کرده‌اند. امروز هم ایران و ترکیه هم در منطقه و هم جهان دو کشور مهم و تاثیرگذار هستند. گاهی اهداف متفاوتی داشته‌اند اما همواره برای پیشرفت و صلح منطقه گام‌های مثبتی برداشته‌اند. امید است که بعد از این هم این گام‌ها برداشته شود.
وی با بیان اینکه در دوره حساسی که منطقه با حوادث مختلفی روبرو است به ایران آمده، تصریح کرد: در حال حاضر جنگ روسیه و اوکراین وجود دارد. مسائل خاورمیانه، عراق و سوریه است. فلسطین هم مسئله همیشگی مشترک ما مسلمانان است و این مسائل کار ما را سخت‌تر و بیشتر می‌کند. بنابراین باید تلاش‌مان بیشتر شود و جدی‌تر کار کنیم تا با این مسائل مقابله کنیم و از عهده این مشکلات برآییم.
باید حجم تجاری بیشتری داشته باشیم
سفیر ترکیه در ایران درخصوص چشم‌انداز حجم تجاری 30 میلیارد دلاری در سال و موانع رسیدن به آن گفت: ما به‌عنوان دو کشور همسایه باید حجم تجاری بیشتری داشته باشیم اما شرایط فعلی کمتر اجازه می‌دهد که داد و ستد تجاری بیشتری انجام شود. تحریم‌هایی که علیه ایران وضع و تحمیل شده است، فشار زیادی به دنبال داشته است. این تحریمها اجازه نمی‌دهد امور تجاری راحت پیش برود. شاید در آینده شرایط فعلی عوض و مشکلات برطرف شود و جامعه بین‌المللی هم نظرش را نسبت به ایران مثبت‌تر کند، این تحریمها علیه ایران که عادلانه نیست باید برداشته شود. آنگاه ما هم می‌توانیم ارتباط اقتصادی بهتری داشته باشیم.
در 5 دانشگاه ترکیه رشته زبان فارسی تدریس می‌شود
کرلانقیچ درباره اینکه در 5 دانشگاه ترکیه زبان و ادبیات فارسی تدریس می‌شود اما با اینکه ترکیه در سال 2019 از ایران درخواست کرد تا رشته زبان و ادبیات ترکی در دانشگاه تهران راه‌اندازی شود اما تا کنون این اتفاق رخ نداده است، تاکید کرد: در ترکیه همانطور که گفتید در 5 دانشگاه رشته زبان فارسی تدریس می‌شود و هیئت علمی وجود دارد. به تازگی در دو دانشگاه دیگر ترکیه رشته مترجمی زبان فارسی راه اندازی شده است. اما در ایران تنها دانشگاه علامه طباطبایی رشته زبان ترکی دارد. بنده هم در این دانشگاه تدریس کردم . بعد هم اساتیدی از ترکیه آمدند و تدریس کردند. البته این اتفاق خجسته‌ای است اما تدریس زبان ترکی تنها در یک دانشگاه در کشوری مثل ایران، کافی نیست. البته مذاکرات زیادی در این زمینه انجام شده و سازمان آموزش عالی، مسئولین آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ ترکیه و از وزارت امور خارجه ترکیه پیگیر آن هستند ولی تا کنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.
وی با تاکید بر اینکه ترکیه مستقلا اقدام به راه‌اندازی رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های خود و بدون درخواست ایران کرده است، خاطرنشان کرد: شاید واقعیت را باید اینگونه بیان کرد که زبان فارسی برای ترکیه معنا و مفهوم دیگری دارد. زبان فارسی برای ترکیه زبان تاریخ و فرهنگ پیشینیان آن است. ما به زبان فارسی ارج می‌نهیم و این از ایران سرچشمه نمی‌گیرد. تدریس فارسی در پنج دانشگاه کشورمان به درخواست خودمان بوده است نه ایران. علت آن نیز استفاده از منابع فارسی است زیرا آرشیو دوران عثمانی سرشار از مفردات زبان فارسی است.
امیدوارم زبان و ادبیات ترکی در ایران بیشتر مورد توجه قرار بگیرد
او درباره آموزش زبان ترکی در دانشگاه‌های ایران گفت: درخواست ما این است که ایران خواسته‌های کشور همسایه و برادر خود ترکیه را در نظر بگیرد. این موضوع بسیار مهم بوده و حق همسایگی و برادری است. امیدواریم زبان و ادبیات ترکی در ایران بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. البته مورد توجه قرار گرفته ولی در دانشگاه‌ها کمتر وجود دارد. در حقیقت بین قشر فرهنگی ایران ادبیات ترکی رواج دارد. در سال‌های اخیر از زبان ترکی آثار زیادی ترجمه شده و در حال انجام است. باید بدانیم که زبان ترکی زبان تاریخ، فرهنگ و فلسفه هم است. یعنی باید قدر زبان ترکی را هم در ایران بدانیم.
رسانه‌های خارجی به‌هیچ وجه بازتاب درستی از ما نداشته‌اند
کرلانقیچ درباره رویکرد رسانه‌های ایران نسبت به ترکیه گفت: رسانه‌ها آزادند. در ترکیه رسانه‌ها درباره کشورها و ایران خبر می‌نویسند، تفسیر می‌کنند. در ایران هم روزنامه‌ها، رسانه‌های مجازی و خبرگزاری‌ها درباره رویدادهای ترکیه تفسیر خود را داشته و آنها را تحلیل می‌کنند که ارزش خواندن داشته و ما نیز اینها را مطالعه و ارزیابی می‌کنیم.
البته برخی اوقات مسائل روزمره بر روی اخبار و تفسیرها تاثیر می‌گذارد. برخی اوقات می‌بینیم برداشت‌های اشتباهی هم صورت گرفته است که این ما را ناراحت می‌کند. اما چه می‌شود کرد؟ البته مایه خرسندی است که روزنامه‌نگاران حرفه‌ای و باتجربه مسائل را بهتر ارزیابی می‌کنند در این میان ارزیابی‌های منفی هم ممکن است مطرح باشد. این سوء‌تفاهم‌ها بعضی اوقات روی می‌دهد، امیدوارم که دو کشور یکدیگر را از منابع خود مطالعه کنند. رسانه‌های خارجی که به‌هیچ وجه بازتاب درستی از ما نداشته و مطالعه‌ای درباره ما نمی‌کنند. از خودمان و رسانه‌های خودمان اخبار را دریافت کرده و با زبان یکدیگر آشنا شویم، همدیگر را بهتر بشناسیم. در این صورت رسانه‌های دو کشور راحت‌تر می‌توانند درباره یکدیگر مطلب بنویسند و تفسیر کنند.
تودیع سفیر ترکیه در ایران
سفیر جدید ترکیه در ایران انتخاب شد
