روش‌های تقویت بدن در سرما
«مواد غذایی سرشار از ویتامین A و پیش‌ساز‌های آن، ویتامین C، ویتامین E و ویتامین D آنتی اکسیدان‌ها قوی هستند که مصرف روزانه آن توصیه می‌شود.»
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه در فصول سرد سال امکان ابتلا به عفونت‌های تنفسی افزایش پیدا می‌کند، بر ضرورت مصرف آنتی‌اکسیدان کافی به‌منظور تقویت ایمنی بدن تأکید کرد.
آرزو رضازاده، دکترای علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره نیاز‌های تغذیه افراد در فصول سرد سال، عنوان کرد: «به طور کلی کالری و ریزمغذی‌های مورد نیاز در شرایط و فصول مختلف، تفاوتی ندارد و توجه و تنوع در مصرف گروه‌های اصلی مواد غذایی مطابق با هرم تغدیه‌ایدر هر فصلی توصیه می‌شود.»
وی ادامه داد: «البته در روز‌های سرد باید مصرف آنتی اکسیدان‌ها را افزایش داد چراکه به علت شرایط موجود، زمان بیشتری در فضای بسته سپری می‌شود و افراد در معرض ابتلا به عفونت‌های تنفسی قرار می‌گیرند. به گفته رضازاده، در فصل سرد به علت خشکی هوا، رطوبت لایه مخاط دستگاه تنفسی و توان لایه مخاطی برای دفع ذرات میکروبی و ویروسی کاهش می‌یابد.»
عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به اینکه میوه‌ها، سبزی‌ها، گروه نان و غلات و سایر گروه‌های اصلی مواد غذایی آنتی اکسیدان مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند، افزود: «مواد غذایی سرشار از ویتامین A و پیش‌ساز‌های آن، ویتامین C، ویتامین E و ویتامین D آنتی اکسیدان‌ها قوی هستند که مصرف روزانه آن توصیه می‌شود.»
وی اظهار کرد: «میوه‌های زرد و قرمز همچون خرمالو و سبزیجاتی مثل کدو حلوایی که در این فصل به وفور در دسترس هستند، پیش‌ساز‌های ویتامین A یا همان کاروتن‌های مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند. انواع فلفل شیرین، فلفل سبز و فلفل دلمه‌ای به صورت خام سرشار از ویتامین C هستند.»
رضازاده با تاکید بر لزوم مصرف سبزیجات سبزرنگ همچون سبزی خوردن، کاهو و اسفناج به علت افزایش مقاومت بدن در مقابل عفونت‌های تنفسی، تصریح کرد: «ویتامین E موجود در دانه‌های روغنی و روغن‌های سالم همچون روغن ذرت و زیتون، آنتی اکسیدان‌هایی هستند که نقش بسزایی در خنثی کردن مواد اکسیداتیو موجود در بدن دارند.»
دکترای علوم تغذیه عنوان کرد: متخصصان هیچ گاه به افراد توصیه نمی‌کنند مصرف روغن را به طور کامل قطع کنند. همچنین مغز‌هایی مثل گردو و دانه‌های روغنی که حاوی اسید‌های چرب امگا-۳ هستند، خاصیت ضد التهابی دارند و مصرف آن برای افراد مبتلا به عفونت‌های تنفسی نیز مفید است.
رضازاده با اشاره به وجود امگا-۳ در آبزیان نیز عنوان کرد: ماهی‌های همچون قزل آلا و کیلکا به علت دسترسی و قیمت ارزان تر، منبع مناسبی برای تامین امگا-۳ و ویتامین D محسوب می‌شوند. همچنین برگ تازه خرفه نیز سرشار از اسید‌های چرب امگا-۳ است.
عضو هیئت علمی دانشگاه لبنیات را نیز مملو از ویتامین D، A، C و E اعلام کرد و گفت: توصیه می‌شود روزانه دو تا سه واحد لبنیات مصرف شود؛ یک لیوان شیر، یک لیوان ماست، دو لیوان دوغ یا ۴۵ گرم پنیر هر کدام یک واحد محسوب می‌شوند.
وی روی و آهن را یکی از مهمترین مواد معدنی و منابع تامین آنتی اکسیدان بدن دانست و گفت: این دو ماده معدنی در فصول سرد سال به افزایش مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها کمک می‌کنند. از طرفی روی در مواد غذایی در دسترس همچون غلات به وفور یافت می‌شود. البته نان‌های سبوس دار با رنگ تیره مقدار روی بیشتری دارند. به طور کلی باید توجه کرد نان، تخمیر شده باشد. انواع مغزها، دانه ها، گوشت‌ها و آبزیان نیز حاوی روی و آهن هستند.
متخصص تغذیه در خصوص باور برخی مبنی بر وجود تاثیر مستقیم سردی هوا و افزایش وزن، تصریح کرد: یکی از دلایل این امر کوتاه شدن روز، گذراندن زمان بیشتر در منزل و تمایل به ریزه خواری در اوقات فراغت به ویژه مصرف مواد غذایی شیرین و چرب فاقد ریزمغذی‌های ارزشمند، با کالری بالا عنوان می‌شود.
وی در ادامه بیان کرد: نوع پوشش در فصل سرد، زاویه مایل تابش خورشید و به طور کلی کمتر در معرض نور آفتاب بودن، منجر به کمبود ویتامین D در بدن می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد کمبود ویتامین D، تغییر خلق و خو در افراد را به همراه دارد که خود یکی از مهمترین عوامل گرایش افراد به خوردن شیرینی جات است. همین امر موجب افزایش وزن می‌شود.
رضازاده کاهش مصرف مایعات در فصل سرد را از دیگر دلایل اضافه وزن اعلام کرد و گفت: دهیدراته شدن بدن بر میزان سوخت و ساز تاثیر می‌گذارد و متابولیسم را کاهش می‌دهد. لازم است در فصول سرد به علت خروج کمتر از منزل، امکان تحرک در منزل فراهم شود.
وی همچنین عنوان کرد: در روز‌های سرد مواد غذایی باید کنترل شده مصرف شود و در زمان احساس نیاز به مصرف مواد غذایی، انتخاب‌های سالم‌تری همچون میوه و سبزی صورت گیرد. این مواد به علت فیبر بالا جذب قند را آهسته‌تر و از افزایش وزن جلوگیری می‌کنند. رضازاده با بیان اینکه در فصول سرد، آلودگی هوا نیز افزایش می‌یابد، اظهار کرد: مواد سرشار از آنتی اکسیدان، سلنیوم، گوگرد و منیزیم خاصیت سم زدایی دارند و به دفع آلاینده‌های از بدن کمک می‌کنند. سیر، پیاز، مغزها، گوشت ها، قارچ، برخی میوه‌ها همچون موز و سبوس موجود در غلات سرشار از این مواد هستند
همچنین مصرف روزانه ۳ تا ۵ واحد سبزیجات با رنگ تیره به علت داشتن منیزیم، فیبر و ویتامین C نیز توصیه می‌شود. وی در پایان با اشاره به نقش فیبر در دفع آلاینده از سیستم گوارشی، تصریح کرد: هر سهم سبزیجات معادل یک لیوان سبزیجات خام خورد شده، نصف لیوان سبزیجات پخته، نصف هویج یا پیاز است. به طور کلی با دریافت روزانه ۴۰۰ گرم میوه و سبزی در مجموع، فیبر کافی بدن تامین می‌شود.
