راز ۸۰ ساله نخستین تانک ترکیه فاش شد/تحقق رویای ناتمام

عصرترکیه-نخستین تانک ساخت ترکیه با نام کرک‌کاله «Kırıkkale 1943» که در بیست‌وسومین سالگرد جمهوری در برابر مردم به نمایش درآمده بود، به‌دلیل نرسیدن سفارش تولید، تنها در حد یک نمونه باقی ماند. هشتاد سال پس از آن، با تولید تانک آلتای (Altay) این داستان ناتمام کامل شد و به نمادی از احیای صنایع دفاعی بومی ترکیه بدل گشت.

آغاز داستان: تانک  کرک‌کاله 1943

در سال ۱۹۴۶، در مراسم روز جمهوری در آنکارا، تانکی ساخت کارخانه‌ی MKE  و به سرپرستی مدیرکل آن زمان، “صلاح‌الدین شان‌باش‌اوغلو”، برای نخستین‌بار در رژه به نمایش درآمد. این تانک که طراحی و ساخت بدنه، زره، توپ و سیستم انتقال قدرتش کاملاً بومی بود، تنها موتور وارداتی داشت.
شان‌باش‌اوغلو بعدها گفته بود: در سال ۱۹۴۰ با تلاش خودمان تانک ساختیم. جز موتور، همه قطعات تولید داخل بود. اما هیچ سفارشی نیامد و تنها همین یک تانک باقی ماند.

علت اصلی توقف این پروژه، همان چیزی بود که باعث شکست تلاش‌های “وِجیحی حورکوش” در ساخت هواپیمای بومی شد؛ ورود کمک‌های مارشال از سوی آمریکا!

واشنگتن در دهه‌ی ۱۹۴۰ با پیشنهاد تجهیز ترکیه به سلاح و تانک خارجی، عملاً مانع توسعه‌ی صنایع داخلی شد و به‌دلیل وابستگی به برنامه‌ی «وام و اجاره» آمریکا در سال ۱۹۴۱، کارخانه‌ی MKE از سفارش‌های داخلی محروم ماند و صنعت دفاعی ترکیه به رکود رفت.

از وابستگی تا بیداری دوباره

کمک‌های خارجی آمریکا، ترکیه را برای دهه‌ها به واردکننده‌ی سلاح تبدیل کرد و وابستگی شدیدی ایجاد نمود. اما پس از تحریم‌های اعمال‌شده در جریان عملیات صلح قبرس در سال ۱۹۷۴، این کشور بار دیگر به فکر استقلال دفاعی افتاد.
با آغاز دوران “تورگوت اوزال” که از او به نام پدر توسعه ترکیه یاد می‌شود، در دهه‌ی ۱۹۸۰، پروژه‌های بومی‌سازی صنایع دفاعی از سر گرفته شد.

با این حال و در اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ میلادی آمریکا مانند گذشته پیشنهاد فروش ۲۰۰ دستگاه تانک Abrams M1  را مطرح کرد، اما ترکیه این پیشنهاد را رد کرد و راه توسعه‌ی تانک بومی را در پیش گرفت.

در همان سال‌ها، رجب طیب اردوغان در یکی از مراسم‌های روز جمهوری گفته بود:  فشارها و تحریم‌های دوران عملیات قبرس در حافظه‌ی ملت ما باقی مانده است. ترکیه امروز، آن ترکیه نیست.

تولد دوباره صنعت دفاعی ترکیه

تانک آلتای و جنگنده‌ی Kaan، همراه با پهپادهای Bayraktar، سامانه‌های ساختAselsan  و Roketsan، کشتی‌ها و زیردریایی‌های ملی، همگی حاصل ۲۰ سال سرمایه‌گذاری در مهندسی داخلی هستند.

رئیس هیئت‌مدیره‌ی شرکت BMC، فؤاد توسیالی (Fuat Tosyalı) در این زمینه گفته است: ترکیه اکنون یکی از ۱۲ کشور دنیاست که توان تولید تانک بومی دارد. تأسیسات تولید سری آلتای از نظر فناوری در میان برترین‌های جهان قرار دارد.

همچنین حالوک گرگون (Haluk Görgün)، رئیس سازمان صنایع دفاعی ترکیه، اعلام کرده است: ۸۰۰ مهندس، ۱۲۵۰ کارگر و ۹۰ پیمانکار فرعی در پروژه آلتای مشارکت دارند. این پروژه طی ۱۷.۵ میلیون ساعت مهندسی، ۳۵ هزار کیلومتر تست میدانی و ۳۷۰۰ شلیک آزمایشی اجرا شده است، این یک شاهکار مهندسی است.پ

منبع:سی ان ان ترک

ترجمه و بازنویسی:عصرترکیه