دو زلزله در بورسا، نگرانی در استانبول؛ آیا خطر زلزله بزرگ نزدیک است؟

روز سه‌شنبه، اول ژوئیه 2025، شهر بورسا طی ۷۰ دقیقه با دو زمین‌لرزه متوالی لرزید؛ زلزله نخست در ساعت 11:47 با بزرگی ۴ و زلزله دوم در ساعت 12:57 با بزرگی ۴.۴ به ثبت رسید.

به گزارش عصرترکیه به نقل از سی ان ان ترک، این زمین‌لرزه‌ها در بخش‌های وسیعی از شهر احساس شد و باعث ایجاد نگرانی و اضطراب عمومی شد، به‌ویژه در مناطقی که خاک آبرفتی دارند و نسبت به لرزش‌ها حساس‌ترند.

پروفسور دکتر مراد اوتکوجو، استاد مهندسی ژئوفیزیک دانشگاه ساکاریا، در گفت‌وگو با ملیت با اشاره به پیشینه لرزه‌خیز بورسا گفت: «این منطقه در طول تاریخ شاهد زلزله‌های بزرگی بوده است؛ از جمله زلزله سال 1065 در ایزنیک، 1419 در بورسا، 1556 در جنوب مرمره و 1855 در بورسا که بزرگی آن‌ها ۷ یا بیشتر تخمین زده می‌شود.»

به گفته او، شواهد زمین‌شناسی نشان می‌دهد که بخش میانی گسل شمال آناتولی که از پاموک‌اووا، مکجه، ایزنیک، گملیک، باندیرما و بیگا عبور می‌کند، از قرن پانزدهم تاکنون زلزله بزرگی نداشته و در وضعیت «سکوت لرزه‌ای» قرار دارد. او افزود: «این بخش از گسل می‌تواند زلزله‌ای با بزرگی بین ۶.۵ تا ۷ تولید کند و از نظر زمین‌لرزه‌شناسی یک نامزد جدی برای رخداد آینده است.»

اوتکوجو همچنین با اشاره به زلزله‌های تاریخی منطقه گملیک تأکید کرد که این لرزش‌ها در ادامه تنش‌های باقی‌مانده از زلزله مخرب سال 1999 گولجوک رخ داده‌اند. بررسی‌های علمی، از جمله پژوهشی که با حمایت TÜBİTAK انجام شده، نشان می‌دهد زلزله سال 2006 گملیک نیز به‌صورت مستقیم تحت تأثیر فشار باقی‌مانده از زلزله ایزمیت در سال 1999 به وقوع پیوسته است.

او در مورد زلزله‌های اخیر گفت: «برای آنکه یک زلزله، پیش‌لرزه محسوب شود، باید به دنبال آن زلزله‌ای بزرگ‌تر رخ دهد. در حال حاضر چنین اتفاقی نیفتاده و هرگونه تفسیر در این‌باره صرفاً گمانه‌زنی است.»

اوتکوجو با هشدار نسبت به خطرات احتمالی آینده گفت: «در صورت وقوع زلزله بزرگ در بورسا، نه‌تنها مناطق اطراف گسل، بلکه استانبول نیز از نظر اقتصادی و اجتماعی آسیب خواهد دید، همان‌طور که پس از زلزله سیلیوری در سال 2025 شاهد آن بودیم.»

او در پایان تأکید کرد: «زلزله‌های اخیر در منطقه گملیک، بر روی یکی از فعال‌ترین بخش‌های گسل شمال آناتولی رخ داده‌اند. طبق داده‌های موجود، طی ۲۴ سال گذشته، حداقل ۱۰ زلزله با بزرگی بالای ۵ در امتداد این گسل به ثبت رسیده که نشان می‌دهد این منطقه به‌طور متوسط هر دو سال یک بار با لرزه‌ای نسبتاً شدید مواجه می‌شود. بنابراین، زلزله‌های اخیر از منظر علمی پدیده‌ای غیرعادی محسوب نمی‌شوند، اما نباید از هشدارهای لرزه‌ای غافل شد.»