دلیل اصلی ریزش موی مردان و زنان

ریزش مو از مشکلاتی است که در صد زیادی از مردان و زنان با آن روبرو می شوند. علت های مختلفی می تواند باعث کم پشت شدن و ریزش در موی افراد شود. در برنامه فراسوی رادیو سلامت به این موضوع پرداخته شد.

۱. هورمون ها:

هورمون ها دلیل مشترک اغلب ریزش مو در خانم ها و آقایان است. در هر دو جنس پاسخ یکسانی به هورمون دی هیدروتستوسترون دارند که اصطلاحا هورمون مردانه نامیده می شود. در مردان میزان تستوسترون نسبت بالاتری نسبت به استروژن (هورمون زنانه) تولید می شود و در زنان این نسبت برعکس است. میزان استروژن و پروژسترون یا همان هورمون زنانه به مقدار بیشتری نسبت به تستوسترون تولید می شود.

بسیاری اعمال بدن نظیر عمل جنسی تا نگهداری بافت استخوانی و عضلانی و سلامتی و قدرت بدن وابسته به هورمون تستوسترون است. هورمون تستوسترون پیش ساز تولید چندین هورمون دیگر در بدن می باشد که یکی از آن ها دی هیدرو تستوسترون (DHT) است. DHT با تاثیر مستقیم روی ریشه مو (فولیکول مو) که با نازک شدن موها همراه است و رشد موها متوقف می شود و به دنبال آن ریزش مو اتفاق می افتد. این نوع از دست دادن مو، ریزش موی زنان با الگوی مردانه (آلوپسی آندروژنیک) نامیده می شود. این مهم ترین و جدید ترین نوع ریزش مو در خانم هاست. زیرا اگر دیر درمان شود موها به شدت نازک شده و کاملا از دست می رود. و این اتفاق می تواند یک آسیب دائمی برای رویش مو را رقم بزند.

ریزش موی هورمونی در زنان با مردان متفاوت است. در مردان از دست رفتن مو به شکل نعل اسبی اتفاق می افتد در حالیکه در زنان از فرق سر و در تمامی نواحی مرکزی سر موها نازک شده و فرق سر کاملا نمایان می گردد.

در موارد ساده تر ریزش موی هورمونی در زنان شما عقب نشینی در مو در جلوی موها ندارید اما نازک شدن و کم حجم شدن مو قابل مشاهده است. خوشبختانه این نوع ریزش مو در زنان قابل درمان است. ما در مقاله بعدی معالجه موثر در این موارد را کاملا توضیح خواهیم داد.

۲. منوپوز (یائسگی)

در زنان یائسه به دلیل آنکه تولید هورمون ها در بدن دچار تغییرات زیادی می شود، موها به میزان زیادی می تواند از دست برود. یائسگی و ریزش مو ارتباط مستقیم دارند. در این دوران تولید استروژن و پروژسترون کاهش می یابد و تولید هورمون های مثل (DHT) دی هیدروتستوسترون افزایش می یابد. اگر شما به طور ژنتیکی به این هورمون ها حساس باشید این مسئله می تواند به نازکی بیشتر مو و افزایش ریزش مو کمک کند.

از دست دادن مو در دوران یائسگی معمولا بین سنین ۵۰ تا ۶۰ سالگی در اغلب زنان اتفاق می افتد که با نازک شدن و کم حجم شدن مو همراه است. البته گاهی در ۳۰ تا ۴۰ سالگی نیز اتفاق می افتد که به سن شروع یائسگی در زنان متغیر است. شبیه دیگر نمونه های ریزش موی زنان این نوع ریزش مو نیز قابل درمان است و راهنمای درمان ریزش مو در مقاله بعدی با جزئیات کامل توضیح داده خواهد شد.

۳. هورمون تیروئید و ریزش مو

کم کاری تیروئید و یا پرکاری تیروئید می تواند باعث ریزش موی معنی داری شود و این به دلیل نقش مهم هورمون تیروئید در استحکام ریشه مو می باشد و در نگهداری مو و تولید موهای جدید نیز نقش موثری دارد. اگر تیروئید درست کار نکند شما به طور نرمال روزانه موهایی را که از دست داده اید جایگزین نمی شود. زیرا این هورمون به نگهداری و دوام مو در ریشه کمک می کند. مشکل تیروئید نه تنها باعث از دست دادن مو می شود بلکه باعث می شود موها ضعیف، نازک و شکننده شود. مشکل تیروئید باعث از دست دادن مو به طور کلی می شود و تنها ریزش مو در ناحیه خاص یا تاج سر یا پیشانی را مشاهده نمی کنید.

درمان کم کاری و یا پر کاری تیروئید حتما باید زیر نظر پزشک انجام شود. برخلاف ریزش موی هورمونی، ریزش مو به دلیل مشکل تیروئید موقتی است و بعد از تشخیص و درمان به طور کامل متوقف و موهای جدید به تدریج از نازکی و شکنندگی خارج شده و رشد مجدد می یابند و ضخیم می شوند.

۴. استرس

اگر شما ساعات طولانی کار می کنید و یا در محیط پر استرس زندگی می کنید؛ بعد از چند هفته پر استرس، شما ناگهان به موهای خود توجه کنید و با از دست دادن مقدار زیادی از موهای خود مواجه شوید و البته روند تدریجی و زیاد آن را به دلیل مشغول بودن ذهن و زندگی تان متوجه نشوید. از دست دادن مو تحت تاثیر استرس اصطلاحا تلوژن افلولیوم نامیده می شود و معمولا دائمی نیست. در این شرایط نازک شدن ناگهانی مو در پوست سر مواجه می شوید و موهای زیادی در روی بالشت و لباس ها یا شانه مشاهده می کنید.

شبیه موارد دیگر ریزش موی موقتی، فرق سر شما کاملا باز می شود و این به دلیل فشاری که روی موها در فاز تلوژن (استراحت) ایجاد می شود و در واقع زمان نگهداری مو روی سر به شدت کاهش می یابد. موها در زمان ۲ تا ۴ ماهگی از سر جدا می شوند و این باعث می شود موها از سر جدا شوند بدون اینکه توجه کنید که ریزش موی قابل مشاهده در اثر استرس معمولا بعد از ۲ تا ۳ ماه از شرایط استرس شدید ظاهر می شود و با تغییر روش زندگی و کاهش استرس و دریافت داروی مناسب می توانند دوباره وارد فاز طبیعی رشد و جایگزینی شوند. برای آشنایی بیشتر با این موضوع پیشنهاد میکنیم مقاله آیا استرس باعث ریزش مو می شود را مطالعه نمایید.

۵. ابتلا به کرونا

ابتلا به کرونا بعث عوارض جانبی مختلفی در بدن میگردد که مدتها پس از درمان نیز ادامه خواهد یافت. برخی افراد تا مهها دچار کهیر می شوند، گروهی دیگر بویایی خود را از دست میدهند و چندین ماه بویایی آنها بر نمیگردد. ریزش موی شدید کرونا نیز از زمان ابتلا تا تقریبا ۸-۹ ماه بعد از ابتلا ادامه خواهد داشت. علت این نوع ریزش موها: تب، از دست دادن ویتامین و مواد معدنی بدن، تضعیف سیستم ایمنی، استرس و مشکلات عصبی که در اثر این بیماری ایجاد می شوند می باشد. همگی این آیتم ها باعث تاثیر بر فولیکولهای مو میگردند و ریشه موها را ضعیف می کنند. بطور نرمال بعد از ماهها، ریزش مو به حالت طبیعی بر می گردد اما ممکن است اگر به وسیله قرصهای تقویت و ضد ریزش مو به درمان و جلوگیری از ریزش مو نپردازید، حجم موها و تعداد موهای شما کاهش یابد.

۶. ریزش مو در اثر کاهش وزن شدید

کاهش ناگهانی وزن و ریزش مو برای بسیاری افراد اتفاق افتاده است. اگر چه از دست دادن تدریجی وزن نمی تواند باعث ریزش مو گردد ولی کاهش ناگهانی وزن اغلب باعث نازک شدن و ریزش مو می شود شبیه استرس از دست دادن ناگهانی وزن باعث خالی شدن فرق سر در فاز استراحت می گردد.موقعی که شما دریافت کالری و موادمغذی مورئ نیاز بدن را به مقدار زیادی کاهش می دهید، میتواند به سلولهای بدن استرس وارد کند و سبب ریزش موی ناگهانی گردد.

ریزش موی وابسته به تغذیه معمولا مربوط به افرادی است که در زمان کوتاه وزن زیادی را با روش های غیر معمول تجربه می کنند.پس اگر دریافت کالری را بتدریج کم کرده و با ورزش بیشتر بتدریج وزن خود را کاهش دهید از ایجاد استرس به سلولهای مو جلوگیری می کنید.البته این ریزش مو نیز دائمی نیست و اگر دوباره تغذیه شما به روال صحیح و درستی برگردد .عوارض منفی حاصل از آن نیز بر میگردد.البته در این موارد ضروری است که ویتامینها و مواد معدنی لازم استفاده شود.

۷. کم خونی حاصل از فقر آهن

اگر سطح آهن بدن شما پایین باشد میتواند به موهای شما صدمه بزند. فقر آهن یکی از علل مهم از دست دادن موها می باشد.در تغذیه غلط و نرسیدن مواد لازم مورد نیاز بدن بخصوصی در بیماری های روده ای که جذب مناسبی صورت نمی گیرد میتواند منجر به کمبود آهن معنی داری در بدن شود.بسیاری از خانم ها ریزش مو در دوران پریود (قاعدگی ) را تجربه کرده اند و این نوع ریزش مو کاملا شبیه ریزش مو در زنان قبل از یائسگی است. علاوه بر آهن کمبود ویتامین هایی مانند ویتامین D، ویتامین B۱۲، ویتامین C، ویتامین A، چربی و قند، سلنیوم و بیوتین هم باعث ریزش مو می شوند. آسانترین و بهترین راه برای تشخیص نوع ریزش مو ، مشورت با پزشک خانوادگی و گرفتن یک آزمابش خون برای تعیین مقدار آهن بدن است.

۸. بیماری لوپوس

بیماری لوپوس از آن دسته بیماری هاییست که به دلیل اختلال سیستم دفاعی بدن، اعضایی که از بیماری ها جلوگیری می کنند به اشتباه به اعضایی که در برابر بیماری ها مقاومت می کنند حمله می کنند. یکی از عوارض لوپوس ریزش مو است که با حمله به پوست سر رخ می دهد.

۹. آلوپسی آندروژنیک (ریزش مو با الگوی مردانه و زنانه)

در این نوع ریزش مو، فرق سر خالی شده و تاج سر کاملا موی خود را از دست می دهد و به طور کلی موها نازک در سر دیده می شود. معمولی ترین شکل ریزش مو بدلیل مخلوطی از ژنتیک (ارث) و عوامل هورمونی است. حتی ممکن است از اوایل دهه ۲۰ در فرد شروع شود. اگرچه برای اینکه کاملا قابل رویت شود چند سالی طول می کشد.

۱۰. ریزش مو در فاز استراحت (تلوژن اوفیلیوم)

مو از لحظه ای که متولد می شود تا حدود ۲ تا ۴ ماه در فاز استراحت قرار می گیرند. اگر در این فاز شروع به ریزش کند باید به دنبال درمان رفت و خیلی باید به تغذیه توجه کرد.

۱۱. آلوپسی آره آتا

طاسی سکه ای از دست دادن مو به طور کامل به اندازه سکه در پوست سر است که با موهای نازک قابل مشاهده است. طاسی کلی کلیه موها در جلوی سر و کل بدن ریخته می شود.

۱۲. ریزش مو در فاز استراحت؛ ۲ تا ۴ ماه اول رویش مو

این نوع ریزش چند سال طول می کشد. این دومین نوع متداول ریزش مو می باشد که در آن ریشه و ساقه مو به دوران بلوغ خود نمی رسد و در مراحل اولیه از دست می رودو به طور موثری رویش مو کم می شود. این ریزش مو معمولا در شرایط استرس بیماری و ضربه های فیزیکی اتفاق می افتد. این نوع ریزش مو به ریزش موی استرسی نیز معروف است.

ریزش موی کششی که در اثر فشارهای فیزیکی ناشی از برس کشیدن یا شانه کردن محکم و یا در اثر سشوار و اتوی مو ایجاد می شود. درواقع این نوع ریزش ناشی از کشش مو از ریشه یا عوامل فیزیکی رخ می دهد.

۱۳. آلوپسی آره اتا و توتالیس

آلوپسی آره آتا در اثر بیماری های اتو ایمیون اتفاق می افتد. در واقع سیستم ایمنی بدن به طور اشتباهی به فولیکول مو حمله می کند و فولیکول مو (ریشه مو) آسیب می بیند و رشد مو در آن ناحیه متوقف می شود و طاسی بصورت ریزش موی سکه ای در سر نمایان می شود. در این فرم موها بطور کامل در نواحی مختلف بصورت دایره های جداگانه طاس می شود که اصطلاحا به آن ریزش سکه ای گفته می شود.

طاسی کامل شکل مشخص این نوع از دست دادن مو است که موها در پوست سر بطور کامل از دست می رود. بخصوص در ناحیه پیشانی در جلوی سر و گاهی در کل بدن است. این بررسی کلی نباید مانع از آن شود که شما به دکتر متخصص پوست مراجعه نکنید. این یک دید کلی راجع به ریزش مو به شما می دهد. اما تشخیص اصلی به عهده پزشک متخصص است و بعد از تشخیص درست و آزمایشات لازم می توانید نسبت به انتخاب درمان بدون تلف کردن دقت و هزینه اقدام فرمائید. وقتی نوع ریزش مو شما تشخیص داده شد، آنگاه با کمک خود به این نتیجه می رسید که انتظار شما از درمان در آینده چیست.