خواص ماهی کپور؛ از کاهش التهاب بدن تا بهبود کیفیت خواب

ماهی کپور یکی از ماهی‌های آب شیرین است که در رودخانه و دریاچه‌ها زندگی می‌کند و می‌توان آن را در استخر هم پرورش داد. خواص ماهی کپور برای سلامتی بدن بی‌شمار است، اما افراد زیادی از آن اطلاعی ندارند؛ به همین دلیل کمتر به سراغ مصرف این ماهی می‌روند.

به گزارش درمانکده، ماهی کپور به دلیل داشتن اسیدهای چرب امگا۳، پروتئین باکیفیت، ویتامین‌ها و مواد معدنی نقش مهمی در سلامت قلب و عروق دارد و به تقویت سیستم ایمنی بدن، حفظ سلامت استخوان‌ها و بهبود عملکرد مغز کمک می‌کند.

ویژگی‌های ظاهری و ارزش غذایی ماهی کپور
قبل از بررسی خواص ماهی کپور، خوب است با ویژگی‌های ظاهری و ترکیبات مغذی این ماهی بیشتر آشنا شوید. ماهی کپور با نام علمی Cyprinus Carpio دارای بدنی برجسته و گوشتی است تا بتواند در آب‌های مختلف مانند آب استخر با شرایط دمایی متفاوت زنده بماند. این ماهی طیف رنگی مختلفی دارد که شامل سفید، نقره‌ای، زرد، مشکی و قرمز می‌شوند و اندازه آن ممکن است بسته به محل صید (رودخانه، دریاچه یا استخر) متفاوت باشد. در ادامه می‌توانید عکس ماهی کپور کوچک را مشاهده کنید:

خواص ماهی کپور؛ از کاهش التهاب بدن تا بهبود کیفیت خواب

اگر ماهی کپور به درستی طبخ شود، بسیار لذیذ است و فواید زیادی برای سلامتی دارد.
ماهی کپور سرشار از مواد معدنی، ویتامین‌ها و ترکیبات مفید برای بدن است. این ماهی اغلب از جلبک‌ها، حشرات، پلانکتون‌ها و بافت سایر آبزیان تغذیه می‌کند؛ به همین دلیل ارزش غذایی بالایی دارد. در واقع، می‌توان گفت مقادیر بالای اسیدهای چرب مفید، پروتئین و آنتی‌اکسیدان‌های ماهی کپور باعث شده تا اغلب متخصصان ماهی کپور را یکی از سالم‌ترین ماهی‌ها برای مصرف انسانی بدانند. در ادامه می‌توانید با جدول ارزش غذایی ۱۰۰ گرم ماهی کپور پخته‌شده آشنا شوید:

ارزش غذایی مقدار
پروتئین ۱۷.۸۳ گرم
چربی ۵.۶ گرم
کلسیم ۴۱ میلی‌گرم
انرژی ۱۲۷ کیلوکالری
آهن ۱.۸ میلی‌گرم
پتاسیم ۳۰۰ میلی‌گرم
فسفر ۴۱۵ میلی‌گرم
روی ۱.۴۸ میلی‌گرم
سدیم ۴۹ میلی‌گرم
ویتامین B۱۲ ۱.۵۳ میکروگرم
جدول ارزش غذایی ماهی کپور

از دیگر ترکیبات مفید این ماهی باید به اسیدهای چرب امگا۳ نظیر دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) و ایکوساپنتانویک اسید (EPA) اشاره کنیم که نقش مهمی در سلامت بدن دارند. همچنین ویتامین‌های مختلف ماهی کپور همچون ویتامین D، A، E، B و K برای بهبود عملکرد دستگاه‌های مختلف بدن مفید هستند.

خواص ماهی کپور برای سلامتی
ماهی کپور سرشار از ترکیبات مغذی است که به حفظ سلامت دستگاه‌های بدن کمک می‌کنند.
این ماهی به دلیل ارزش غذایی بالا و ترکیبات مفید، یکی از ماهیان پرطرفدار در رژیم غذایی است. در ادامه مهم‌ترین خواص ماهی کپور برای زنان و مردان را بررسی می‌کنیم:

۱- ماهی کپور و بهبود سلامت قلب
یکی از مهم‌ترین خواص ماهی کپور رودخانه ای حفظ سلامت قلب است. این ماهی به دلیل داشتن مقادیر بالایی اسیدهای چرب امگا۳ به محافظت از قلب کمک می‌کند و با کاهش کلسترول بد موجب بهبود عملکرد قلب و عروق می‌شود. جالب است بدانید امگا۳ با کاهش التهاب عروق و جلوگیری از تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک به کم شدن خطر سکته مغزی و حملات قلبی کمک می‌کند.

۲- خواص ماهی کپور برای تقویت سیستم ایمنی
سلنیوم، ویتامین D و روی موجود در ماهی کپور به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند و نقش مهمی در محافظت از بدن در برابر بیماری‌های مختلف دارند.

۳- ماهی کپور و بهبود عملکرد مغز
از خواص ماهی کپور دریایی یا انواع دیگر آن می‌توان به بهبود عملکرد مغز اشاره کرد. این ماهی به دلیل داشتن ویتامین B۱۲ و امگا۳ به تقویت حافظه، تمرکز و کاهش خطر بیماری‌هایی مانند آلزایمر کمک می‌کند.

۴- خواص ماهی کپور برای کاهش التهاب
اسیدهای چرب مفید ماهی کپور علاوه بر حفظ سلامت قلب، برای کاهش التهاب بدن بسیار مفید هستند. امگا۳ و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در ماهی کپور می‌توانند انواع التهاب بدن، به‌ویژه التهاب ناشی از بیماری آرتریت روماتوئید را کاهش دهند.

۵- ماهی کپور و بهبود عملکرد دستگاه گوارش
شما می‌توانید ماهی کپور را به شکل کبابی، بخارپز یا سرخ‌شده تهیه کنید و از خواص بی‌شمار آن بهره‌مند شوید.
شما می‌توانید با گنجاندن این ماهی در رژیم غذایی خود از خواص ماهی کپور پرورشی، دریایی یا رودخانه‌ای برای بهبود مشکلات گوارشی همچون نفخ، یبوست یا درد معده استفاده کنید. از طرفی، برخی تحقیقات نشان داده‌اند، اسیدهای چرب امگا۳ این ماهی برای کاهش خطر ابتلا به سندرم التهابی روده موثر هستند.

۶- خواص ماهی کپور در بارداری
اگر ماهی کپور در دوران بارداری به صورت متعادل مصرف شود، فواید زیادی برای سلامت مادر و جنین دارد. این ماهی منبع غنی اسیدهای چرب امگا۳ است که به رشد مغز و سیستم عصبی جنین کمک می‌کند. همچنین ترکیبات مفید ماهی کپور باعث تقویت سیستم ایمنی بدن مادر می‌شوند و خطر ابتلا به عفونت‌های مختلف را کاهش می‌دهند. با این حال، یادتان باشد مصرف ماهی می‌تواند سطح جیوه بدن مادر را افزایش دهد و بارداری را به خطر بیندازد؛ به همین دلیل بهتر است قبل از مصرف ماهی کپور در مور مقدار مجاز آن در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید.

۷- ماهی کپور و بهبود بینایی
یکی دیگر از خواص ماهی کپور دریای خزر، بهبود بینایی و پیشگیری از بیماری‌های چشمی است. این ماهی ترکیبات مفیدی همچون بتاکاروتن دارد که منبع ویتامین A به‌شمار می‌آید و در بدن به عنوان آنتی‌اکسیدان قوی عمل می‌کند. متخصصان معتقدند، مصرف متعادل ماهی کپور نقش موثری در تقویت شبکیه چشم دارد و می‌تواند از التهابات چشمی، خشکی چشم، ورم ملتحمه، پیری سلول‌های چشم و سایر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد جلوگیری کند.

۸- خواص ماهی کپور برای استخوان‌ها و دندان‌ها
ماهی کپور سرشار از ویتامین D و فسفر است؛ به همین دلیل مصرف متعادل آن می‌تواند به توسعه و حفظ تراکم استخوان‌ها و دندان‌ها کمک کند. شما می‌توانید با گنجاندن این ماهی در رژیم غذایی خود از بروز پوکی استخوان و مشکلات دندانی جلوگیری کنید.

۹- ماهی کپور و سلامت پوست و مو
ماهی کپور گوشت نسبتا سفت و طعم ملایمی دارد.
با مشاهده عکس ماهی کپور معمولی در بالا می‌توان فهمید که نوع نقره‌ای آن به وفور در استخرهای پرورش ماهی یافت می‌شود. یکی از خواص ماهی کپور نقره ای یا انواع دیگر این ماهی، کمک به سلامت پوست و مو است.

این ماهی مقادیر زیادی اسیدهای چرب ضروری، ویتامین A و ویتامین E دارد که باعث بهبود ظاهر پوست و رشد بهتر موها می‌شوند. این ترکیبات نقش مهمی در کاهش التهابات پوستی دارند و با حفظ رطوبت طبیعی پوست به انعطاف‌پذیری و سلامت آن کمک می‌کنند. همچنین وجود ترکیبات مفید در ماهی کپور باعث تغذیه فولیکول مو می‌شوند و جلوی ریزش آن را می‌گیرند.

۱۰- خواص ماهی کپور برای بهبود خواب
بهبود کیفیت خواب یکی از خواص ماهی کپور در طب سنتی است. اطباء طب سنتی معتقدند این ماهی به دلیل داشتن سطح متعادلی از منیزیم می‌تواند مشکل بی‌خوابی را برطرف کند. چرا که منیزیم با ایجاد آرامش در سیستم عصبی موجب خواب آرام و راحت در طول شب شود.

۱۱- ماهی کپور و پیشگیری از بیماری‌های مزمن
اغلب ویتامین‌ها و مواد معدنی ماهی کپور به عنوان آنتی‌اکسیدان در بدن عمل می‌کنند. ویتامین A یکی از انواع آنتی‌اکسیدان‌های قوی در این ماهی است که می‌تواند با اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد مبارزه کند. همچنین پروتئین‌های باکیفیت موجود در ماهی کپور موجب کاهش پاسخ‌های ناگهانی قند خون بعد از وعده‌های غذایی می‌شوند و ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهند.

۱۲- خواص ماهی کپور برای تنظیم هورمون‌ها
ماهی کپور به دلیل داشتن سلنیوم و ویتامین D می‌تواند به تنظیم عملکرد غده تیروئید کمک کند. سلنیوم در تبدیل هورمون تیروئید به شکل فعال آن موثر است. کمبود این ماده معدنی می‌تواند باعث اختلال در عملکرد تیروئید شود. از همین‌رو متخصصان توصیه می‌کنند با مصرف متعادل ماهی کپور به بهینه‌سازی متابولیسم و تعادل سطوح مختلف هورمون‌های بدن خود کمک کنید.

مضرات ماهی کپور
اگر بیماری زمینه‌ای دارید یا داروی خاصی می‌خورید، قبل از مصرف ماهی کپور با پزشک مشورت کنید.

با وجود خواص بی‌شمار ماهی کپور، ممکن است مصرف آن در برخی شرایط با عوارض جانبی همراه شود. برخی از مضرات احتمالی این ماهی شامل موارد زیر هستند:

ماهی کپور ممکن است مانند سایر ماهی‌ها در بدن خود حاوی مقداری جیوه باشد. به همین دلیل زیاده‌روی در مصرف آن برای زنان باردار، شیرده و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف خطرناک است.

مصرف بیش از حد ماهی کپور برای افراد دارای مشکلات گوارشی مانند نفخ، سوءهاضمه و مشکل سنگینی معده مناسب نیست.

برخی افراد ممکن است به پروتئین‌های موجود در ماهی کپور حساسیت داشته باشند و پس از مصرف آن دچار علائم آلرژی مانند کهیر، خارش، تورم و مشکلات تنفسی شوند.

مصرف ماهی کپور باید در بیماری‌های خاص مانند نقرس یا مشکلات کبدی که نیاز آن‌ها به مواد پروتئینی محدود است، با احتیاط مصرف شود. در این شرایط پروتئین بالای ماهی کپور می‌تواند علائم بیماری را تشدید کند.

اگر ماهی کپور به صورت سرخ‌شده با روغن زیاد تهیه شود، چربی اشباع و کالری زیادی وارد بدن می‌کند و احتمال ابتلا به چاقی، مشکلات قلبی و دیابت را افزایش می‌دهد. برای بهره‌مندی از خواص ماهی کپور بهتر است آن را به صورت بخارپز یا کبابی میل کنید.

ماهی کپور پرورشی که ممکن است در استخرهای آلوده رشد کند نسبت به کپور رودخانه‌ای از کیفیت پایین‌تری برخوردار است و این احتمال وجود دارد که موجب بروز بیماری شود؛ بنابراین ماهی کپور را از مراکز معتبر و با استانداردهای بالا خریداری کنید.

نگاهی کوتاه به خواص ماهی کپور
ماهی کپور با خواص درمانی فراوان یکی از منابع ارزشمند پروتئین به‌شمار می‌آید و می‌تواند به دلیل داشتن ترکیبات مغذی به سلامت عمومی بدن کمک کند. این ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا۳، ویتامین‌های ضروری برای بدن و مواد معدنی مفیدی است که به حفظ سلامت قلب، بهبود استخوان‌ها، تقویت دستگاه گوارش، پیشگیری از بیماری‌های چشمی، تنظیم هورمون‌ها و کاهش التهاب بدن کمک می‌کنند. با وجود مزایای فراوان ماهی کپور، بهتر است در مورد مقدار مصرف آن در طول هفته با متخصص تغذیه مشورت کنید تا از بروز عوارض جانبی همچون مشکلات گوارشی جلوگیری شود.

سوالات متداول
خواص تخم ماهی کپور چیست؟
تخم این ماهی همچون ماهی‌های دیگر حاوی اسیدهای چرب امگا۳ و ویتامین B۱۲ است؛ از همین‌رو به عملکرد بهتر مغز و افزایش انرژی بدن کمک می‌کند.

مدت زمان رشد ماهی کپور چقدر است؟
ماهی کپور پرورشی اگر از نژاد سریع‌رشد باشد در طول ۶ تا ۱۲ ماه بزرگ می‌شود، اما نژادهایی که رشد کندی دارند، این مدت تا ۱۸ ماه طول می‌کشد.

آیا ماهی کپور خوشمزه است؟
کپور یک ماهی آب شیرین است که طعم خوبی دارد و می‌توان از آن به عنوان یک گزینه سالم برای وعده غذایی استفاده کرد. با این حال، افراد زیادی معتقدند طعم ماهی کپور به نوع آن (پرورشی، رودخانه‌ای و دریایی)، شرایط زیستی، نحوه پخت و ادویه‌های استفاده‌شده بستگی دارد.

منابع: humanitas | organicfacts