برگزاری دور جدید مذاکرات روسیه و اوکراین در استانبول؛دستاوردها چه بود؟

عصرترکیه-مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین پس از چند هفته تنش و شک و تردید، روز ۱۶ مه ۲۰۲۵ در استانبول برگزار شد. این نشست با حضور نمایندگان دو کشور و با میانجی‌گری ترکیه و به ابتکار ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه برگزار شد.

در این دیدار، دو طرف بر سر تبادل هزار اسیر از هر طرف به توافق رسیدند که بزرگ‌ترین تبادل اسرا از آغاز جنگ محسوب می‌شود. ولادیمیر مدینسکی، مشاور رئیس‌جمهور روسیه، مذاکرات را رضایت‌بخش خواند، اما نمایندگان اوکراین خواستار برگزاری مذاکرات در سطح رهبران شدند.

همچنین تصمیم گرفته شد که هر یک از طرفین طرح پیشنهادی خود برای آتش‌بس را آماده و با طرف مقابل به اشتراک بگذارند و گفتگوها ادامه یابد.

با وجود این توافق، دیدگاه‌های دو کشور درباره راه‌حل بحران کاملاً متضاد باقی مانده است. روسیه خواهان خروج کامل نیروهای اوکراینی از مرزهای اداری دونتسک، لوهانسک، زاپوریژیا و خرسون و شناسایی این مناطق به‌عنوان قلمرو روسیه است. همچنین مسکو خواهان خلع سلاح اوکراین و تضمین عدم استقرار نیروهای غربی در خاک این کشور است. در مقابل، کی‌یف و متحدان غربی آن تأکید دارند که ابتدا باید آتش‌بس برقرار شود و سپس درباره موارد اختلاف مذاکره صورت گیرد.

اتحادیه اروپا به‌طور کلی نسبت به نتایج این نشست دیدگاهی منفی داشت. فرانسه تهدید به تحریم‌های جدید علیه روسیه کرد، انگلیس و لهستان نیز رفتار مسکو را «غیرقابل قبول» خواندند. تنها صدراعظم آلمان، فریدریش مرتس، با وجود ابراز ناامیدی، نشست استانبول را «نشانه‌ای مثبت» توصیف کرد.

در همین حال، ایالات متحده که حامی کی‌یف است، همزمان با حمایت از مذاکرات استانبول اعلام کرد که صلح واقعی بدون حضور مستقیم دونالد ترامپ و دیدار او با پوتین حاصل نخواهد شد. ترامپ تأکید کرد که کلید حل بحران در گفتگوی مستقیم میان او و پوتین است و دو طرف باید آماده گذشت و مصالحه باشند.

در مجموع، با وجود تضاد شدید مواضع، توافق بر سر تبادل اسرا و تمایل به ادامه مذاکرات، از سوی ناظران به‌عنوان گامی کوچک اما امیدوارکننده ارزیابی می‌شود. وزیر خارجه ترکیه، حاکان فیدان، روز ۱۶ مه را «روزی مهم برای صلح جهانی» دانست و ترکیه همچنان در تلاش است تا در روند صلح روسیه و اوکراین نقشی فعال ایفا کند.