این ورزش باستانی چینی درمان اصلی زانو درد است

تحقیقات جدید نشان داده که هنر رزمی باستانی چینی، تای‌چی (Tai Chi)، می‌تواند برای میلیون‌ها نفر از مبتلایان به آرتروز زانو امید تازه‌ای باشد. این بیماری دردناک که به عنوان یکی از شایع‌ترین اشکال آرتروز شناخته می‌شود، زندگی روزمره بیماران را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

به گزارش روزیاتو، پزشکان معمولاً برای کنترل این بیماری، ورزش‌های سبک، فیزیوتراپی و کاهش وزن را توصیه می‌کنند؛ اما این روش‌ها همیشه برای کنترل کامل درد و سفتی مفصل کافی نیستند. از سوی دیگر، گزینه‌های دارویی موجود نیز معمولاً تسکینی موقت و محدود دارند و نمی‌توانند به طور پایدار درد را از بین ببرند. اما مطالعه‌ای تازه از دانشگاه ملبورن استرالیا نشان می‌دهد که تمرین منظم تای‌چی می‌تواند در زمینه کاهش درد و بهبود عملکرد مفصل زانو تأثیری بیشتری از روش‌های فعلی داشته باشد.

تأثیر تای‌چی روی کاهش درد آرتروز زانو

در این پژوهش که نتایج آن در نشریه JAMA Internal Medicine منتشر شده، محققان ۱۷۸ فرد مبتلا به آرتروز زانو را که میانگین سنی آن‌ها ۶۱ سال بود، به دو گروه تقسیم کردند. گروه نخست در یک دوره ۱۲ هفته‌ای آموزش تای‌چی آنلاین بدون نظارت شرکت کردند و در کنار آن، به محتوای آموزشی درباره فواید ورزش برای آرتروز نیز دسترسی داشتند. گروه دوم تنها به منابع آموزشی آنلاین محدود بودند.

پس از سه ماه، یافته‌ها شگفت‌انگیز بود: ۷۳ درصد از شرکت‌کنندگان در گروه تای‌چی بهبود قابل توجهی در میزان درد خود گزارش کردند، در حالی که این رقم در گروه کنترل تنها ۴۷ درصد بود. همچنین، ۷۲ درصد از افراد گروه تای‌چی عملکرد بهتری در حرکت زانو داشتند؛ در مقابل ۵۲ درصد در گروه کنترل. به گفته محققان، این تفاوت‌ها از نظر بالینی اهمیت زیادی دارند و هیچ عارضه جانبی جدی نیز گزارش نشد.

دانشمندان تأکید کردند که تای‌چی می‌تواند به عنوان یک گزینه ایمن، قابل‌دسترسی و مقرون‌به‌صرفه برای بهبود علائم آرتروز زانو در نظر گرفته شود.

آرتروز زانو؛ بیماری خاموش و فرساینده

آرتروز (Osteoarthritis) زمانی رخ می‌دهد که غضروف محافظ انتهای استخوان‌ها به مرور زمان فرسوده می‌شود و استخوان‌ها به یکدیگر ساییده می‌شوند. این روند باعث درد، التهاب، تورم و محدودیت حرکت در مفصل می‌شود. زانو بیشترین مفصلی است که تحت تأثیر این بیماری قرار دارد و بیش از نیمی از موارد آرتروز مربوط به این بخش از بدن است.

براساس داده‌های مؤسسه خیریه Versus Arthritis، یک‌سوم مبتلایان به آرتروز هر روز درد شدید و مزمنی را تجربه می‌کنند. برای بسیاری از بیماران، داروهای ضدالتهاب و مسکن‌ها تنها به طور موقت مؤثرند و پس از مدتی اثر خود را از دست می‌دهند. از سوی دیگر، گزینه‌هایی مانند جراحی تعویض مفصل زانو تنها برای بیماران با آرتروز پیشرفته در نظر گرفته می‌شود و لیست‌های انتظار طولانی سبب می‌شود که بسیاری از بیماران تا سال‌ها با درد زندگی کنند.

تای‌چی چگونه به بدن کمک می‌کند؟

تای‌چی ترکیبی از حرکات آهسته، تنفس عمیق و تمرکز ذهنی است که قرن‌ها در فرهنگ چینی به عنوان تمرینی برای حفظ تعادل، آرامش و سلامت جسمی شناخته شده است. این حرکات نرم و هماهنگ، فشار زیادی به مفاصل وارد نمی‌کنند و در عوض، باعث بهبود جریان خون، تقویت عضلات اطراف زانو و افزایش دامنه حرکتی می‌شوند.

برخلاف ورزش‌های پرتحرک، تای‌چی مناسب افرادی است که از درد مزمن رنج می‌برند یا تحرک محدودی دارند. بسیاری از پزشکان اکنون معتقدند که این تمرین می‌تواند جایگزینی ایمن برای داروهای تسکین‌دهنده باشد و به بیماران اجازه دهد بدون خطر عوارض جانبی، درد خود را مدیریت کنند.

محدودیت‌های پژوهش و چشم‌انداز آینده

با وجود نتایج امیدبخش، پژوهشگران اذعان کرده‌اند که مطالعه آن‌ها تنها ۱۲ هفته به طول انجامیده و هنوز مشخص نیست که اثرات تای‌چی در بلندمدت تا چه اندازه پایدار می‌مانند. علاوه بر این، شرکت‌کنندگان باید دسترسی به اینترنت و دستگاه هوشمند می‌داشتند تا بتوانند تمرین‌ها را دنبال کنند؛ بنابراین ممکن است که نتایج برای همه گروه‌های سنی یا جمعیت‌هایی که به فناوری دسترسی ندارند، قابل تعمیم نباشد.

با این حال، دانشمندان معتقدند که گسترش آموزش تای‌چی حتی به صورت آنلاین و بدون نظارت مستقیم می‌تواند در آینده به عنوان بخشی از برنامه‌های درمانی برای آرتروز مورداستفاده قرار گیرد و به کاهش بار کاری پزشکان و درمانگران کمک کند.

نقش تغذیه و سبک زندگی در کاهش درد زانو

البته تنها ورزش کافی نیست و تغذیه سالم نیز نقش مهمی در کنترل علائم آرتروز دارد. انجمن رژیم غذایی بریتانیا (BDA) اعلام کرده که اگرچه رژیم معجزه‌آسایی برای درمان آرتروز وجود ندارد، اما مصرف اسیدهای چرب امگا-۳ موجود در ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین و ماکِرل می‌تواند به دلیل خواص ضدالتهابی به کاهش درد کمک کند.

رعایت رژیم مدیترانه‌ای نیز برای بیماران آرتروز مفید شناخته شده است. در یک مطالعه بریتانیایی در سال ۲۰۱۶، شرکت‌کنندگانی که از این رژیم پیروی کردند نه‌تنها وزن خود را کاهش دادند، بلکه نشانه‌های التهاب و تخریب غضروف در بدنشان نیز کمتر شد. همچنین، افزایش انعطاف‌پذیری زانو و بهبود حرکت مفصل لگن از دیگر نتایج مثبت این سبک غذایی بود.

از سوی دیگر، تحقیقات جدید نشان می‌دهند که حتی تزریقات کاهش وزن نیز می‌توانند تا حدی به تسکین درد ناشی از آرتروز کمک کنند؛ زیرا فشار کمتری بر مفاصل وارد می‌شود.