اگر کسی تشنج کرد چه باید کرد؟

تشنج می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که یک فعالیت الکتریکی غیرنرمال در مغز ایجاد می‌شود. این فعالیت‌ها می‌توانند بر قسمتی از مغز یا تمام مغز اثر بگذارند. تشنج از آنچه فکر می‌کنید شایع‌تر است؛ تقریباً یک‌دهم افراد زمانی در زندگی خود به تشنج دچار می‌شوند.

دیدن کسی که تشنج کرده ناراحت کننده است. اما راه‌های زیادی برای کمک کردن وجود دارد و شما می‌توانید اقداماتی انجام دهید تا از فردی که دچار تشنج شده بهتر مراقبت کنید.

خونسردی خود را حفظ کنید، دوروبر فرد را ایمن کنید و به طول مدت تشنج دقت کنید. فرد را محدود نکنید یا چیزی در دهانش نگذارید. حواستان به علائمی که نشان می‌دهند فرد به اقدامات اورژانسی نیاز دارد باشد، مثلاً تشنجی که پنج دقیقه یا بیشتر طول کشیده است.

تشنج ناگهان می‌آید و می‌تواند علائم گوناگونی داشته باشد، از جمله افتادن، اسپاسم‌های عضلانی و ازدست‌رفتن هشیاری. معمول‌ترین علت تشنج‌های مکرر، صرع می‌باشد. عفونت‌ها، ناهنجاری‌های خونی و سابقه آسیب به سر، ضربه یا سکته مغزی هم گاهی می‌تواند باعث تشنج بشود.

علائم تشنج معمولاً از ۳۰ ثانیه تا یکی دو دقیقه طول می‌کشد. علائم تشنج‌های شدیدتر بر هر دو طرف بدن اثر می‌گذارد، از جمله:

– بر زمین افتادن.

– داشتن اسپاسم‌های عضله و لرز و رعشه.

– بیهوش شدن.

– از دست‌دادن کنترل مثانه یا روده.

باید‌ها و نباید‌ها در زمان تشنج
اگر دیدید کسی دچار تشنج شده توصیه می‌کنیم با کمک موارد زیر، فرد را ایمن نگه دارید:

بایدها:
– خلوت‌کردن اطراف: گاهی وقتی کسی دچار تشنج می‌شود افرادی جمع می‌شوند. از افراد بخواهید فاصله بگیرند و دور فرد موردنظر را خلوت کنند.

– فرد را به پهلو بخوابانید: این وضعیت کمک می‌کند فرد در اثر بلع هر چیزی مثلاً غذایی که در دهان دارد خفه نشود.

– فرد را در وضعیت راحتی قرار دهید: زیر سر فرد یک چیز صاف و نرم مثل پتو یا کت تا شده قرار دهید. عینک فرد را بردارید و لباس‌های تنش را آزاد کنید.

– به طول مدت تشنج دقت کنید: این اطلاعات می‌تواند مشخص‌کننده شدت تشنج باشد. افرادی که دچار اختلال تشنج هستند متوجه خواهند شد چه شرایطی برایشان نرمال است و اینکه آیا لازم است با پزشک خود تماس بگیرند یا خیر.

نبایدها:
وقتی کسی دچار تشنج می‌شود، شاید فکر کنید با محدودکردن حرکات عجیب و غریبش باید به او کمک کنید. اما در واقع بعضی از این کمک‌ها مضرند:

– هیچ نیازی نیست حرکات غیرعادی فرد را محدود کنید، مثلاً دست‌هایش را نگه دارید. فقط کنارش باشید و وقتی تشنج تمام شد به او کمک کنید به حالت عادی برگردد.

– تنفس مصنوعی لازم نیست. افرادی که دچار تشنج می‌شوند حتی اگر عضلات سینه‌شان بگیرد باز هم می‌توانند نفس بکشند. فقط او را به پهلو بخوابانید و دهانش را به سمت پایین نگه دارید تا راه‌های هوایی‌اش باز بمانند.

– تلاش نکنید دهانش را باز نگه دارید. شاید شنیده باشید که طی یک تشنج، مسدودشدن راه حلق با زبان یک وضعیت خطرناک است. اما خوب است بدانید چنین اتفاقی نمی‌افتد؛ بنابراین نیازی نیست دهان فرد را باز نگه دارید و چیزی لای دندان‌ها بگذارید.

– به بیمار دارو یا آب ندهید. چنین اقداماتی طی یک تشنج می‌تواند باعث خفگی شود.

وقتی تشنج تمام شد، در کنار فرد بمانید و برایش توضیح بدهید چه اتفاقی افتاد. از او بپرسید آیا کاملاً هشیار است و به چیزی نیاز دارد یا نه.

خیلی از افراد بعد از تشنج بی‌رمق می‌شوند و نیاز دارند چند ساعت استراحت کنند. به او کمک کنید تا با خانواده‌اش تماس بگیرد تا به کمکش بیایند.

چه زمانی تشنج نیاز به اقدام اورژانسی دارد؟
همه افرادی که تشنج می‌کنند با هر بار که این اتفاق می‌افتد نیاز به مراقبت‌های پزشکی ندارند. اما گاهی ممکن است فرد بعد از تشنج به اقدامات فوری پزشکی نیاز داشته باشد.

در شرایط زیر اورژانس خبر کنید:

– مشکل تنفسی

– تشنجی که پنج دقیقه یا بیشتر طول کشیده

– تشنج‌های مکرر بدون هشیاری در فواصل بین آن‌ها

– آسیب ناشی از تشنج. تشنجی که در آب رخ داده

افرادی که لازم است بعد از تشنج به اورژانس منتقل شوند:
– خانم‌های باردار

– افرادی که دیابت یا بیماری قلبی دارند

– افرادی که تب بالا دارند یا دچار گرمازدگی شده‌اند

– افرادی که قبلاً هرگز تشنج نداشته‌اند

همه ما دوست داریم به کسی که حال خوبی ندارد کمک کنیم، اما شاید گاهی ندانیم چه باید بکنیم. با دانستن موارد بالا می‌توانید طی یک تشنج به فرد کمک کنید تا حد ممکن ایمن بماند و در صورت نیاز با اورژانس تماس بگیرید.