ادعای درخواست بازگرداندن اس-400 های روسی از سوی اردوغان

عصرترکیه – نشریه بلومبرگ گزارش داد رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در دیدار هفته گذشته خود با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه در ترکمنستان، موضوع بازگرداندن سامانه‌های پدافند هوایی اس-۴۰۰ را مطرح کرده است.

بلومبرگ با استناد به منابع آگاه نوشته است که آنکارا در حال بررسی بازپس دادن سامانه‌های اس-۴۰۰ است که حدود ده سال پیش از روسیه خریداری شده بود. به نوشته این رسانه، چنین اقدامی می‌تواند به پایان یکی از بحث‌برانگیزترین توافق‌های دفاعی ترکیه منجر شود؛ توافقی که روابط این کشور با آمریکا و دیگر اعضای ناتو را تحت تأثیر قرار داده و باعث کنار گذاشته شدن ترکیه از برنامه جنگنده‌های اف-۳۵ شده است.

طبق این گزارش، اردوغان در جریان گفت‌وگو با همتای روس خود، این موضوع را به‌طور مستقیم مطرح کرده و پیش از این نیز مذاکرات مشابهی میان مقام‌های دو کشور انجام شده بود. در عین حال، ریاست‌جمهوری ترکیه و وزارت دفاع ملی این کشور از اظهار نظر در این باره خودداری کرده‌اند و کرملین نیز ادعا کرده که چنین درخواستی در دیدار دو رهبر مطرح نشده است.

در ادامه گزارش آمده است که کنار گذاشتن اس-۴۰۰ می‌تواند به بهبود قابل توجه روابط ترکیه و آمریکا منجر شود، زمینه لغو تحریم‌های اعمال‌شده علیه صنایع دفاعی ترکیه را فراهم کند و مسیر بازگشت آنکارا به برنامه جنگنده‌های اف-۳۵ را هموار سازد. یک دیپلمات ارشد ترکیه‌ای پیش‌تر گفته بود که انتظار می‌رود این تحریم‌ها در سال آینده لغو شوند.

ترکیه در دوره‌ای که تنش‌ها با آمریکا و ناتو، از زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما آغاز و پس از کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه تشدید شده بود، اقدام به خرید سامانه اس-۴۰۰ از روسیه کرد. در آن مقطع، تلاش‌های آنکارا برای خرید سامانه پاتریوت از آمریکا به نتیجه نرسید و همین موضوع یکی از دلایل اصلی گرایش ترکیه به سمت روسیه عنوان شد.

منابع مطلع همچنین گفته‌اند که ترکیه امیدوار است نقش میانجی‌گرانه‌اش میان روسیه و اوکراین، مسکو را نسبت به درخواست بازگرداندن اس-۴۰۰ انعطاف‌پذیرتر کند. بر اساس این گزارش، آنکارا علاوه بر بازگرداندن سامانه‌ها، خواستار بازپرداخت میلیاردها دلاری است که برای خرید آن‌ها هزینه کرده و حتی احتمال طرح درخواست تخفیف در واردات نفت و گاز از روسیه نیز مطرح شده است؛ موضوعی که نیازمند مذاکرات جداگانه خواهد بود.

بر اساس قوانین آمریکا، ترکیه برای بازگشت به برنامه اف-۳۵ باید از شمول تحریم‌های قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌ها خارج شود. این تحریم‌ها در سال ۲۰۲۰ و به دلیل خرید سامانه اس-۴۰۰ اعمال شد. ترکیه در حال حاضر دو سامانه اس-۴۰۰ و ۱۲۸ موشک در اختیار دارد و در سال ۲۰۱۹ از برنامه تولید مشترک اف-۳۵ کنار گذاشته شد.

در همین چارچوب، تام باراک سفیر آمریکا در آنکارا و نماینده ویژه این کشور در امور سوریه، هفته گذشته اعلام کرد که گفت‌وگوها درباره بازگشت ترکیه به برنامه اف-۳۵ و سرنوشت سامانه‌های اس-۴۰۰ همچنان ادامه دارد. او تأکید کرده بود که طبق قوانین آمریکا، ترکیه برای بازگشت به این برنامه نباید مالک یا استفاده‌کننده از سامانه اس-۴۰۰ باشد و روابط مثبت میان دونالد ترامپ و رجب طیب اردوغان، زمینه را برای پیشرفت این مذاکرات فراهم کرده است.