آیا زیردریایی‌ها هنگام وقوع سونامی در امان هستند؟

آیا یک زیردریایی در سونامی پناهگاهی امن است یا یک تله فولادی؟ پاسخ به این سوال بسیار پیچیده‌تر از چیزی است که تصور می‌کنید و به عوامل مختلفی بستگی دارد.

به گزارش گجت نیوز، وقتی به سونامی فکر می‌کنیم، اغلب دیوارهای غول‌پیکر آب در ذهن ما نقش می‌بندد. اما این پدیده در اعماق اقیانوس ماهیت متفاوتی دارد. در واقع، سونامی در آب‌های عمیق یک پالس انرژی طولانی و کم‌ارتفاع است که اغلب کمتر از یک متر ارتفاع دارد و برای کشتی‌های روی سطح آب، نامحسوس است.

چرا یک زیردریایی در سونامی ممکن است کاملاً ایمن باشد؟

در اعماق اقیانوس، جایی که بیشتر زیردریایی‌های نظامی گشت‌زنی می‌کنند، سونامی تقریبا قابل تشخیص نیست. انرژی عظیم سونامی در عمق زیاد به شکل یک موج بلند و کم‌ارتفاع منتشر می‌شود. یک زیردریایی در سونامی که در عمق چند صد متری حرکت می‌کند، به احتمال زیاد اصلاً متوجه عبور این موج انرژی از بالای سر خود نخواهد شد.

تمام زیردریایی‌های مدرن قادرند بسیار عمیق‌تر از محدوده ۵۰ تا ۱۵۰ متری حرکت کنند؛ محدوده‌ای که سونامی در آن به خطرناک‌ترین شکل خود در می‌آید. بنابراین، یک زیردریایی در اقیانوس آزاد معمولاً این رویداد را تنها با یک تغییر جزئی در فشار آب پشت سر می‌گذارد. اما این تمام ماجرا نیست.

هشدار: چه خطراتی زیردریایی را در آب‌های کم‌عمق تهدید می‌کند؟

تمام مزیت‌های مهندسی یک زیردریایی در برابر سونامی، با رسیدن به سطح آب یا آب‌های کم‌عمق از بین می‌رود. یک موج سهمگین سونامی می‌تواند هزاران تن فولاد را مانند یک تکه چوب بلند کرده و پرتاب کند. حتی اگر بدنه به طرزی معجزه‌آسا سالم بماند، به احتمال زیاد تمام سیستم‌های کنترلی و الکتریکی نابود خواهند شد.

امواج داخلی: دشمن پنهان زیردریایی‌ها

آب‌های کم‌عمق مشکلات متفاوتی را به همراه دارند. سونامی اقیانوس را به روش‌هایی که همیشه از سطح قابل مشاهده نیست، متلاطم می‌کند و جریان‌های ناگهانی و خشنی به وجود می‌آورد. این تغییرات نامنظم در جریان و چگالی آب می‌تواند «امواج داخلی» ایجاد کند که قادر است نیروی شناوری زیردریایی را از آن بگیرد و باعث سقوط ناگهانی آن به اعماق شود، گویی از روی یک صخره به پایین پرت شده است.

خطر رانش زمین در زیر آب

زمین‌لرزه‌هایی که باعث سونامی می‌شوند، می‌توانند رانش‌های عظیمی را نیز در کف اقیانوس به راه بیاندازند. این پدیده شیب‌های کف دریا را به ابرهای سریعی از سنگ و رسوبات تبدیل می‌کند. در چنین شرایطی، حتی یک زیردریایی که در عمق قابل توجهی عملیات می‌کند نیز در امان نخواهد بود. در موارد نادری مانند فاجعه اقیانوس هند در سال ۲۰۰۴، قدرت موج توانست بسیار عمیق‌تر از حد معمول نفوذ کند و حتی شناورهای غواص در عمق را نیز به خطر اندازد.

راز بقای زیردریایی در سونامی‌های عظیم چیست؟

محققان سناریوهای بسیار بدتری را نیز مدل‌سازی کرده‌اند، مانند این‌که آیا یک زیردریایی می‌تواند از یک حمله هسته‌ای جان سالم به در ببرد. مدل‌های آن‌ها نشان می‌دهد که بیشتر زیردریایی‌ها اگر در عمق حدود ۴۰۰ متری باقی بمانند، می‌توانند از امواج فشاری ناشی از موج‌هایی با ارتفاع ۲۰۰ تا ۴۰۰ متر جان سالم به در ببرند.

اما اگر موج در مقیاس یک آسمان‌خراش باشد که تنها در اثر برخورد یک سیارک ایجاد می‌شود، بقا به هیچ وجه قطعی نیست. اگرچه زیردریایی‌ها برای مقاومت در برابر انفجارهای ناگهانی و شدید طراحی شده‌اند، اما انرژی در آب به روش‌های غیرقابل پیش‌بینی حرکت می‌کند و ممکن است نیروهای مخرب به جای پراکنده شدن، به عمق بیشتری رانده شوند.

آیا همه زیردریایی‌ها شانس بقا دارند؟

مانند هر قانون دیگری، اینجا هم استثنائاتی وجود دارد. این استثناها دو زیردریایی روسی با بدنه تیتانیومی هستند. شناورهای مرموز مورد بحث، یعنی «کامسومولتس» و «لوشاریک»، طبق شایعات می‌توانند به ترتیب تا عمق ۱۲۵۰ متر و بیش از ۲۰۰۰ متر غواصی کنند. در چنین اعماقی، هیچ سونامی نمی‌تواند به آن‌ها آسیبی برساند.

در اکثر موارد، یک زیردریایی در اعماق اقیانوس آزاد هنگام وقوع سونامی بسیار امن‌تر از هر چیزی روی سطح است. با این حال، «امن‌تر» به معنای «امن» نیست. در نهایت، اقیانوس اهمیتی نمی‌دهد که فناوری شما چقدر پیشرفته است؛ حرف آخر را همیشه او می‌زند.