آیا رادار کوانتومی چین، جنگند‌ه‌های پنهان‌کار آمریکا را شناسایی می‌کند؟
فناوری پنهان‌کاری برای دهه‌ها یکی از مزیت‌های کلیدی نیروی هوایی آمریکا بوده است.
فناوری پنهان‌کاری برای دهه‌ها یکی از مزیت‌های کلیدی نیروی هوایی آمریکا بوده است. هواپیماهایی مثل B-2 و F-22 و F-35 طوری طراحی شده‌اند که از دید رادارها پنهان بمانند؛ چون امواج راداری را یا جذب می‌کنند یا در جهتی دیگر بازتاب می‌دهند تا سیگنال برگشتی به رادار نرسد.
به گزارش زومیت، پیشرفت احتمالی چین در زمینه‌ی رادار کوانتومی می‌تواند این برتری را به چالش بکشد. برخلاف رادارهای سنتی که منتظر بازتاب امواج هستند، رادار کوانتومی بر پایه‌ی مفاهیم فیزیک کوانتوم مثل درهم‌تنیدگی کار می‌کند. هدف این فناوری، شناسایی رد ضعیف‌ترین تعاملات بین فوتون‌ها و جسم پنهان‌کار است.
چین تنها کشوری نیست که این مسیر را دنبال می‌کند. کانادا در سال ۲۰۱۸ از سرمایه‌گذاری روی رادار کوانتومی خبر داد،؛ البته پروژه‌ی آن کشور بیشتر در مرحله‌ی آزمایشی باقی ماند.
در مدل رایج رادار کوانتومی، دو فوتون درهم‌تنیده تولید می‌شوند؛ یکی به بیرون فرستاده می‌شود و دیگری به‌عنوان مرجع در سیستم باقی می‌ماند. اگر فوتون ارسالی با هواپیمای پنهان‌کار برخورد کند، اطلاعاتی را به جفت کوانتومی‌اش منتقل می‌کند که می‌تواند سرنخ‌هایی از وجود جسم پنهان‌کار به‌دست بدهد.
رادار کوانتومی نیازی به سیگنال بازگشتی قوی ندارد؛ چون تشخیص از طریق تعامل فوتون و انتقال آن به جفتش انجام می‌شود؛ اما درهم‌تنیدگی در شرایط واقعی بسیار شکننده است و عواملی مثل رطوبت، گرما و گردوغبار می‌توانند آن را مختل کنند.
محققان دانشگاه تسینگ‌هوآ در حال آزمایش نوعی رادار کوانتومی‌اند که به‌جای فوتون، از شتاب‌دهنده‌ی الکترونی استفاده می‌کند. این سامانه با شلیک الکترون‌های پرانرژی، طوفانی الکترومغناطیسی ایجاد می‌کند که می‌تواند با هواپیماهای پنهان‌کار تعامل داشته باشد.
برخلاف مدل فوتونی، مدل الکترونی می‌تواند در فاصله‌ی بیشتر و شرایط جوی سخت، کارآمدتر باشد. گزارش‌هایی در رسانه‌های چینی از توانایی کشف اهداف تا فاصله‌ی ۱۰۰ کیلومتری منتشر شده؛ اما هنوز داده‌ی معتبر و بازبینی‌شده‌ای در این خصوص وجود ندارد.
در مقابل، آژانس تحقیقاتی دفاعی آمریکا (دارپا)، روی رادار کوانتومی سرمایه‌گذاری می‌کند و مراکزی مثل آزمایشگاه MIT و شرکت لاکهید مارتین در این حوزه فعال هستند. مشخص نیست کدام بخش از این پروژه‌ها به مرحله‌ی کاربردی رسیده‌اند چون جزئیات فناوری‌های آزمایشی آمریکا معمولاً محرمانه باقی می‌ماند.
اگر رادار کوانتومی روزی به فناوری قابل اتکا تبدیل شود، می‌تواند استراتژی‌های نظامی، طراحی جنگنده‌ها و ساختار دفاع هوایی را به‌طور اساسی تغییر دهد.
