آیا دبیرکل جدید ناتو می‌تواند دو طرف اقیانوس اطلس را در کنار هم نگه دارد؟

عصرترکیه-تغییر در ناتو پس از ۱۰ سال در زمانی رخ داد که جنگ اوکراین وارد سومین زمستان خود می شود، صدای خودمختاری دفاعی در اروپا بلند شده و انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا نزدیک می شود. در این شرایط مارک روته، سیاستمدار هلندی رسما دبیر کل جدید ناتو شد و این درحالی است که چالش های اصلی که منجر به تمدید چندین بار دوره ریاست ینس استولتنبرگ شده بود، از جمله جنگ جاری در اوکراین و نگرانی در مورد خودمختاری در امنیت که در میان اعضای اتحادیه اروپا پیش آمده، همچنان پابرجا هستند.از طرفی اظهارات دونالد ترامپ در ماه های اخیر مبنی بر قطع حمایت از اوکراین و محافظت نکردن از متحدانی که در امور دفاعی سرمایه گذاری نمی کنند، موجب نگرانی اتحادیه اروپا  شده است.

با این حال به نظر می رسد روته دست کم در موضوع اوکراین از قدرت کافی برخوردار است چرا که مهمترین عاملی که روته را در پست دبیرکلی ناتو قرار داد، موضع او در قبال اوکراین بود.روته، یکی از نیروهای محرکه حمایت اروپا از اوکراین در جنگی است که از سال ۲۰۲۲ آغاز شده ، او ریاست ائتلاف بین المللی برای ارائه هواپیماهای جنگی F-16 و آموزش خلبانی به این کشور را بر عهده داشت و در آخرین ماه‌های نخست‌وزیری خود، با وجود رقبای راست افراطی ، قرارداد امنیتی ۱۰ ساله با اوکراین امضا کرد.با این وجود با توجه به نیازهایی که با ورود جنگ اوکراین به سومین زمستان افزایش خواهد یافت، انگیزه دادن به متحدانی که از ارائه تعهد مالی بلندمدت برای ادامه حمایت از اوکراین در اجلاس واشنگتن در ماه ژوئیه خودداری کرده اند،  کار دشواری خواهد بود.

هرچند تشخیص اینکه روته در معادله اوکراین دقیقا با چه مشکلاتی روبرو خواهد بود، به پس از انتخابات در آمریکا که بیشترین کمک ها را به اوکراین ارائه می کند موکول می شود، اما در مجموع به نظر می رسد روته کسی است که می تواند تصمیمات احتمالی ترامپ را «مدیریت» کند. فراموش نکنیم روته سال ۲۰۱۸ در نشست ناتو در بروکسل،  زمانی که همه شانس ها در آستانه شکسته بود، توانست با یک “نه” بزرگ در میانه صحبتهای ترامپ ، او را متقاعد کند هزینه های دفاعی اروپا را افزایش دهد.

آیا روته می تواند اتحادیه اروپا را متقاعد کند؟

اگرچه تمرکز ناتو بر تهدید روسیه است، اما گام های اروپا برای تضعیف پیوند دوسوی آتلانتیک به طور فزاینده ای بلند تر شده است. این امر زمانی اوج گرفت که  اظهارات ترامپ، مبنی بر اینکه از متحدانی که در دفاع سرمایه گذاری نمی کنند محافظت نخواهد کرد، در گفتمان مدیران اتحادیه اروپا منعکس شد و آنان را به این نتیجه رساند که فورا استقلال استراتژیک خود را توسعه دهند و در دفاع از آن سرمایه گذاری کنند.

یوراژ ماژکین، تحلیلگر مرکز سیاست اروپا می گوید با توجه به اینکه روته اولین دبیرکل ناتو خواهد بود که در میان رهبران اتحادیه اروپا در شورای این اتحادیه حضور خواهد داشت، انتظار می رود در برقراری روابط با اتحادیه اروپا راحت‌تر باشد و اتحادیه اروپا را تهدیدی برای ناتو نبیند. درخصوص روابط اتحادیه اروپا و آمریکا نیز معتقد است انتخاب ترامپ به این معناست که متحدان اروپایی باید هزینه بیشتری برای دفاع بپردازند ،  درحالی که رقیب وی کامالا هریس با رویکرد عمل‌گرایانه خود، با اتحادیه اروپا  هماهنگ تر خواهد بود و این کار روته را راحت تر خواهد کرد.

مارک روته کیست؟

مارک روته سیاستمدار هلندی در ۱۴ فوریه ۱۹۶۷ در لاهه به عنوان کوچکترین عضو یک خانواده هفت فرزندی به دنیا آمد.او در سال های دانشگاه به عنوان رئیس شاخه جوانان حزب خلق برای آزادی و دموکراسی که بعدها رهبری آن را برعهده داشت، خدمت کرد. روته که تحصیلات عالی خود را در زمینه تاریخ هلند در دانشگاه لیدن به پایان رساند، حدود ۱۰ سال در زمینه منابع انسانی در بخش خصوصی کار کرد.

فعالیت سیاسی روته در سال ۲۰۰۲ آغاز شد.وی در سال های ۲۰۰۲-۲۰۰۴ به عنوان وزیر کار و امور اجتماعی و در سال های ۲۰۰۴-۲۰۰۶ به عنوان وزیر آموزش، فرهنگ و علوم فعالیت کرد. روته در سال ۲۰۰۶ پست ریاست حزب را از یان پیتر بالکننده تحویل گرفت و تا سال ۲۰۱۰ در این سمت بود.پس از انتخابات ژوئن ۲۰۱۰، او ائتلاف متشکل از حزب خلق برای آزادی و دموکراسی  و اتحادیه دموکرات مسیحی  را رهبری کرد و ۱۴ اکتبر ۲۰۱۰ به عنوان نخست وزیر مشغول به کار شد.روته از آن زمان در چهار دوره متناوب نخست وزیر هلند بوده و اگرچه دولت هایی که او تشکیل داد به دلیل مسائل داخلی مختلف سقوط کرد، اما در نهایت روته رکورد طولانی ترین دوره نخست وزیری در  هلند را در دست دارد.