نقش ابرهای عجیب یا هارپ در زلزله/ از «زلزله ترکیه»، تا «خلخال» و «بویینس آیرس»

یک پدیده زیبای جوی که باعث تشکیل های عدسی شکل در آسمان می شود این روزها شایعاتی بی اساس را از ترکیه تا بویینس آیرس در شبکه های اجتماعی به پا کرده است درحالی که ابرهای زیبای عدسی شکل تنها بر اثر وزش باد در عرصه های بالایی جو به وجود می آیند.

چند روز قبل از وقوع زلزله مهیب دو هفته پیش ترکیه، مردم با دیدن ابری با ظاهری عجیب در آسمان این کشور، حسابی حیرت‌زده شده بودند.

هم‌زمانی این دو پدیده گمانه‌زنی‌های زیادی را به همراه داشت و عده‌ای باور داشتند که این دو پدیده طبیعی با هم ارتباطی مستقیم دارند. شش روز پیش گزارشی از رویت ابری مشابه بر فراز آسمان آرژانتین منتشر شد و حالا هم ابرهایی با همین ساختار در آسمان شهر خلخال مشاهده شده‌اند. اما داستان چیست و آیا ساکنان این شهرها باید نگران باشند؟

ماجرای این ابرهای عجیب

در روزهای اخیر مردم ایالت چوبوت آرژانتین حسابی دچار ترس و وحشت شده‌اند؛ چرا که چند روز پس از رویت پدیده‌ای مشابه (ابرهایی با ظاهری متفاوت و عجیب) در ترکیه، زلزله‌ای سهمگین در این کشور رخ داد و منجر به کشته شدن بیش از ۳۵ هزار نفر شد.

به گفته وب سایت DNEVNIK.hr این ابرها، ابرهای عدسی شکل نامیده می‌شوند.

در روز ۱۹ ژانویه مردم ترکیه از دیدن ابری متفاوت به رنگ زرد- نارنجی در آسمان حسابی ترسیده بودند و حالا هم رویت آن ابرها سوژه افرادی با ذهنیت تئوری توطئه شده تا آن ابر را با بلایای طبیعی مرتبط بدانند.

لازم به ذکر است که ابرهای عدسی شکل تنها دردسری که ممکن است ایجاد کنند برای هواپیماهاست؛ چرا که لرزش و تلاطم هواپیماهایی که از درون آنها عبور می‌کنند را افزایش می‌دهند و طبق گزارش رویترز، این ابرها هیچ ارتباطی با زلزله ندارند.

ادعاهای عجیب و غریب

وب سایت یاهو نیوز هم در گزارش مشابهی به بررسی این پدیده پرداخته و نوشته:«رویت ابری عجیب به شکل یک صفحه دیسک بر فراز آسمان شهر بورسا در ترکیه در تاریخ ۱۹ ژانویه، به‌عنوان یک پدیده عجیب و غریب توصیف شد.» و از پستهای کذب منتشره دراین رابطه پرده برداشت:

در روز دهم فوریه سال ۲۰۲۳، یک صفحه در فیس‌بوک با نام “Hope For Africa” که بیش از ۴۰۰ هزار فالوور دارد، ویدیویی تیک تاکی را از ابری عظیم با سوراخی بزرگ در میانه آن منتشر کرد و نوشت:« آیا ترکیه قربانی پروژه هارپ شده است؟» و بعد از آن از احتمال ارتباط میان این زلزله مرگبار و ظهور این ابر عجیب خبر داد.

همین ادعای مشابه در صفحه یک اکانت نیجریه‌ای در فیس‌بوک نیز مطرح شد و در شرح عکس منتشره می‌خوانیم:« بسیاری از افراد ترکیه، این ابر مرموز را با فاجعه جان باختن هزاران نفر در زلزله ۷.۸ ریشتری مرتبط می‌دانند و بعضی‌ها می‌گویند که این نتیجه تکنولوژی هارپ آمریکاست.»

ادعاهای مشابهی هم در توئیتر به زبان‌های هلندی و ژاپنی منتشر شد.حتی برخی رسانه‌ها از جمله بی‌بی‌سی و گاردین هم در مورد ابری به شکل یوفو که در هنگام طلوع خورشید ظهور کرد و یک ساعت در آسمان ماندگار بود، گزارش‌هایی را منتشر کردند.

داستان ابرهای عدسی شکل چیست؟

سرویس هواشناسی انگلیس، این ابرهای عدس شکل را “عجیب و غیرطبیعی” نامید که از باد پایین تپه یا کوه‌ها شکل گرفته‌اند. در توضیح بیشتر این سرویس می‌خوانیم:« ابرهای عدسی شکل، نشان مشخصی از موج‌های کوه در هوا هستند.»

آنا ماری هوگندورن، سخنگوی موسسه سلطنتی هواشناسی هلند روز دهم فوریه به AFP گفت که شرایط کوهستانی در منطقه بورسا، به نحوی است که حالت ایده‌آلی را برای تشکیل ابرهای عدسی شکل فراهم می‌کند. این ابرهای عدسی شکل می‌توانند به‌صورت طبیعی از کوه ها بالا بیایید. این موردی است که در بورسا رویت شده و هارپ نمی‌تواند چنین کاری انجام دهد. هیچ کسی نمی‌تواند.»

شهر بورسا، در منطقه‌ای کوهستانی در فاصله ۳۶ کیلومتری از کوهستان اولوداغ واقع شده و تقریبا ۹۰۰ کیلومتر با منطقه اصلی وقوع زلزله روز ششم فوریه فاصله دارد.

پای هارپ در میان نیست

هارپ یک برنامه تحقیقاتی است که توسط دولت آمریکا انجام می‌شود و از قدرتمندترین فرستنده فرکانس‌های بالای دنیا برای مطالعه برروی یونوسفر و فرآیندهای فیزیکی در بالاترین مناطق جو زمین بهره می‌برد.

در این میان هارپ موضوع توطئه‌های متعددی بوده؛ از جمله ادعاهایی درمورد دستکاری آب و هوا که در برخی وب‌سایت‌ها در موردش صحبت شده؛ برخی بر این باورند که امواج رادیویی ساطع شده از هارپ، توسط بخشی از جو که آب و هوا را تعیین می‌کند، جذب نمی‌شود.

از سوی دیگر جسیکا متئو، مدیر برنامه هارپ هم ادعاهایی مبنی بر نقش داشتن هارپ در زلزله ترکیه و سوریه را رد کرد و در این باره به AFP گفته:« زلزله اخیر و مرگبار ترکیه، میزان ویرانگر بودن یک فاجعه طبیعی را نشان می‌دهد. تجهیزات تحقیقاتی در سایت هارپ، قادر به ایجاد یا حتی شدت بخشیدن به فجایای طبیعی نیستند.»

آیا انسان ها می‌توانند آب و هوا را کنترل کنند؟

همواره تلاش‌هایی برای دست‌کاری آب و هوا، حتی در ابعاد کوچکتر وجود داشته که از جمله آنها می‌توان به تلاش‌ها برای بارور سازی ابرها برای بهره‌گیری از باران و برف بیشتر اشاره کرد.

این برنامه در کشورهای مختلفی از جمله مکزیک، امارات متحده عربی، چین و آمریکا مورد آزمایش قرار گرفته و حتی تحقیقاتی هم بر روی فناوری‌های مهندسی زمین برای مقابله با اثرات تغییرات آب و هوایی از جمله گرمایش جهانی در حال انجام است.

سال گذشته دولت آمریکا یک برنامه تحقیقاتی پنج ساله را برای مطالعه برروی روش‌هایی برای اصلاح میزان نور خورشید که به زمین می‌رسد را با انعکاس نور خورشید به دور از زمین با بهره‌گیری از پنل‌های بزرگ آغاز کرد.

دلایل اصلی ایجاد زلزله چیست؟

زلزله براثر فرآیندهای پوسته زمین ایجاد می‌شود و ربطی به ابرها یا یونوسفر (آنچه تحقیقات هارپ برروی آن تمرکز دارد)، ندارد.

طبق گفته ناسا، زمین لرزه‌ها، نتیجه حرکات در خارجی‌ترین لایه زمین که پوسته نامیده می‌شوند، هستند.

بررسی‌های متعدد علمی این گونه توضیح می‌دهند که حرکات بی‌وقفه صفحات تکتونیکی زمین باعث ایجاد شکاف یا گسل‌ها می‌شوند. در وب سایت ناسا در این باره می‌خوانیم:« هنگامی که صفحات تکتونیکی حرکت می‌کنند، حرکاتی در گسل‌ها نیز ایجاد می‌شود.» و در ادامه توضیح داده شده که حرکات ناگهانی در پوسته زمین، منجر به وقوع زمین‌لرزه می‌شود.