زمستان هستهای چیست؟
بسیاری گمان میکنند آسیبهای جنگ هستهای محدود به محل انفجار است، اما واقعیت این است که پیامدهای آن میتواند در تمام نقاط جهان احساس شود.

جنگ هستهای تنها خرابیهای لحظهای ندارد؛ آنچه بهنام «زمستان هستهای» شناخته میشود، میتواند تولید غذای جهانی را تا مرز فاجعه پیش ببرد و بحران شدید غذایی در سراسر جهان ایجاد کند.
به گزارش فرارو به نقل از ساینس الرت، یک مطالعه جدید نشان می دهد که تولید جهانی مواد غذایی چقدر می تواند در برابر سناریوهای مختلف جنگ هستهای آسیبپذیر باشد.
زمستان هستهای چیست؟
زمستان هستهای پدیدهای است که پس از یک جنگ هستهای بزرگ شکل میگیرد؛ هنگامی که انفجارهای هستهای و آتشسوزیهای مهیب، حجم زیادی دوده و گردوغبار را به جو تزریق میکنند. این ذرات از رسیدن نور خورشید به زمین جلوگیری کرده و موجب نابودی بسیاری از گیاهان و جانورانی میشوند که انسانها برای تامین غذا به آنها وابستهاند.
محققان دانشگاه پنسیلوانیا برای بررسی این آسیب، ذرت را به عنوان نمونه انتخاب کردند. زیرا این محصول پرکشتترین غله جهان است و تغییر در میزان تولید آن می تواند نشاندهنده تاثیر کلی بر کشاورزی و تامین غذای جهان باشد.
«یونینگ شی»، گیاهشناس و هواشناس این دانشگاه، میگوید: «ما تولید ذرت را در بیش از ۳۸ هزار نقطه مختلف و در شش سناریوی مختلف جنگ هستهای، با مقادیر دودهای بین ۵ تا ۱۶۵ میلیون تن، شبیهسازی کردیم.»
مطالعات نشان میدهد که حتی یک جنگ هستهای محدود که ۵.۵ میلیون تن دوده وارد جو کند، می تواند تولید جهانی ذرت را تا ۷ درصد کاهش دهد. اما در بدترین سناریو، یعنی یک جنگ تمام عیار با انتشار ۱۶۵ میلیون تن دوده، تولید محصولات کشاورزی تا ۸۰ درصد کاهش خواهد یافت.
این سناریوی فاجعهبار با یک بحران جدی دیگر نیز همراه است: تخریب لایه اوزون زمین. شی توضیح میدهد:
به گفته محققان تابش UV-B بین ۶ تا ۸ سال پس از جنگ به بیشترین حد خود می رسد و تولید ذرت را ۷ درصد دیگر کاهش می دهد. در نتیجه کل تولید کشاورزی به میزان ۸۷ درصد کاهش یافته و بحران گستردهای در تامین غذا رخ میدهد.
آیا گریزی از اثرات زمستان هستهای هست؟
مطالعات نشان میدهند که بازسازی تولید ذرت پس از زمستان هستهای بین ۷ تا ۱۲ سال طول میکشد و معمولا نیمکره جنوبی و مناطق نزدیک به استوا زودتر از نیمکره شمالی و مناطق قطبی به وضعیت عادی بازمیگردند.
«آرمَن کیمانیان»، سرپرست تیم شبیهسازی، میگوید:
«پیشگیری از زمستان هستهای بهترین راهکار است، اما با توجه به شرایط ناپایدار سیاسی، ما پیشنهاد میکنیم کیتهای کشاورزی مقاومتی تهیه شود. این کیت ها شامل بذرهایی خواهد بود که با شرایط اقلیمی احتمالی هر منطقه سازگارند. این کیتها در سالهای سخت پس از جنگ هستهای به حفظ تولید غذا و بازسازی زیرساخت ها کمک میکنند.»
شایان ذکر است که زمستان هستهای نمیتواند روند گرمایش جهانی را متوقف کند و تغییرات اقلیمی همچنان ادامه خواهند داشت.