خط ویژه به استانبول می آید!
ر حالی که سرعت متوسط در معابر استانبول به سختی به ۱۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد، در این سیستم‌ها اتوبوس‌ها با سرعتی حدود ۳۰ کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کنند؛ یعنی سه برابر سریع‌تر!
با هدف کاهش ترافیک و افزایش کیفیت حمل‌ونقل عمومی در کلان‌شهر استانبول، پروژه‌ای جدید تحت عنوان «مسیرهای ویژه اتوبوس» در دستور کار قرار گرفته است.
به گزارش عصرترکیه به نقل از آناتولی، به گفته پروفسور دکتر مصطفی ایلیجالی، مدیر مرکز تحقیقات سیستم‌های حمل‌ونقل دانشگاه تجارت استانبول، این طرح پس از انجام مطالعات و تحلیل‌های فنی، قابلیت اجرا در سراسر شهر را دارد.
در چارچوب این پروژه، ۱۲۰ کیلومتر مسیر اولویت‌دار برای اتوبوس‌ها طراحی شده که از این میان، ۸۰ کیلومتر آن تعیین و برای اجرای نخستین فاز آزمایشی در سال جاری برنامه‌ریزی شده است. این مسیرها با هدف کاهش زمان انتظار و سفر در ناوگان اتوبوس رانی و افزایش کیفیت سفر طراحی شده‌اند.
ایلیجالی در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی با تأکید بر لزوم استفاده بهینه از ظرفیت‌های جاده‌ای به نفع حمل‌ونقل عمومی گفت: «در حال حاضر ۸۵٪ فضای خیابان‌ها در استانبول در اختیار خودروهای شخصی است. این در حالی است که وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس‌ها، مینی‌بوس‌ها و تاکسی‌ها نیز از همین مسیرها استفاده می‌کنند و باعث تشدید تراکم می‌شوند. بنابراین باید خطوط ویژه برای اتوبوس‌ها ایجاد شود.»
او با اشاره به تجربه موفق پروژه‌های مشابه در شهرهایی چون لس‌آنجلس افزود: «در حالی که سرعت متوسط در معابر استانبول به سختی به ۱۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد، در این سیستم‌ها اتوبوس‌ها با سرعتی حدود ۳۰ کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کنند؛ یعنی سه برابر سریع‌تر.»
وی با اشاره به سابقه اجرای این ایده در دوره شهرداری کادیر توپباش و وجود زیرساخت قانونی آن، خواستار تسریع در عملیاتی‌سازی این مسیرها شد. همچنین وی از ارائه گزارشی به شهرداری استانبول در خصوص مسیرهای مناسب برای اجرای این طرح خبر داد که برخی از آن‌ها قبلاً توسط شورای هماهنگی حمل‌ونقل (UKOME) مصوب شده‌اند.
تجربه متروبوس و نیاز به توسعه شبکه مترو
ایلیجالی همچنین با اشاره به ظرفیت بالای سیستم متروبوس در استانبول اظهار کرد:«در حال حاضر متروبوس روزانه حدود یک میلیون مسافر را جابجا می‌کند، اما به دلیل فراتر رفتن از ظرفیت پیش‌بینی‌شده، هم از نظر امنیت و هم آسایش با مشکلاتی روبروست.»
وی از تلاش‌ها برای تبدیل متروبوس به سیستم نیمه‌خودران با همکاری شرکت آسلسان خبر داد و افزود:
«این فناوری نه تنها به راننده هشدار می‌دهد، بلکه در مواقع ضروری می‌تواند به‌طور خودکار ترمز کند و مانع از حوادث زنجیره‌ای شود.»
اهمیت اجرا و تأثیر مثبت بر کاهش ترافیک
ایلیجالی هشدار داد که در صورت عدم اجرای این طرح، وضعیت ترافیک در استانبول بحرانی‌تر خواهد شد و افزود:«در سال ۲۰۲۴ رانندگان به‌طور متوسط ۱۰۵ ساعت در سال در ترافیک معطل مانده‌اند. اگر اقدام نکنیم، این عدد در سال ۲۰۲۵ افزایش خواهد یافت.»
وی تأکید کرد که مسیرهای ویژه اتوبوس باید به گونه‌ای طراحی شوند که با سایر سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی مانند مترو و دوچرخه‌راه‌ها یکپارچه باشند تا میزان سفرهای شخصی کاهش یابد و علاقه به استفاده از وسایل نقلیه عمومی افزایش پیدا کند.
قابلیت اجرا در سراسر استانبول
به گفته ایلیجالی، این طرح قابلیت اجرا در هر خیابانی که حداقل دو یا سه خط عبور داشته باشد را دارد و امکان برنامه‌ریزی برای پیچ‌های راست و چپ و پارکینگ‌های حاشیه‌ای نیز وجود دارد.
او همچنین از لزوم استفاده از سیستم‌های نظارتی الکترونیکی مانند دوربین‌های EDS برای کنترل رعایت قانون در این خطوط ویژه سخن گفت و تأکید کرد که با برنامه‌ریزی و طراحی هندسی مناسب می‌توان این طرح را در هزاران کیلومتر از معابر اصلی استانبول پیاده‌سازی کرد.
در نهایت، وی با اشاره به تجارب موفق در شهرهای اروپایی و آمریکایی گفت: «هدف، عبور دادن بیشترین تعداد مسافر در کمترین زمان است، نه صرفاً بیشترین تعداد خودرو و مسیرهای ویژه اتوبوس، راه‌حلی فوری و مؤثر برای کاهش بار ترافیکی استانبول است.»
