تغییرات آب و هوایی چگونه «تلاطم هواپیماها» را بیشتر می‌کند؟
محققان و مقامات حمل و نقل اخیرا به نحو یکسانی در مورد ارتباط بین هوای گرمتر و تلاطم‌های هوایی تاثیرگذار بر سقوط هواپیماها هشدار می‌دهند.
مسافران هواپیمای خطوط هوایی سنگاپور هفته گذشته با تلاطم شدیدی بر فراز اقیانوس هند برخورد کردند و تنها ظرف یک ثانیه، هواپیما ۱۷۸ فوت سقوط کرد. یک مسافر که مردی ۷۳ساله بود جان باخت و ده‌ها فرد دیگر مجروح شدند. این هواپیما که از لندن به سنگاپور در پرواز بود، در بانکوک فرود اضطراری کرد و اخبار مربوط به این حادثه، تلاطم هواپیما و علم پشت آن را به گفتگوهای ملی و بین‌المللی بازگرداند.
این بازگشت دلیل خوبی دارد: تحقیقات نشان می‌دهد تلاطم هوا در حال حاضر رایج‌تر شده و پیش‌بینی می‌شود به دلیل تغییرات آب و هوایی بیشتر و شدیدتر شود. بیشتر این اختلالات حین پرواز بی‌ضرر هستند، تا زمانی که رویه‌های ایمنی رعایت شود. اما موارد شدیدتر تلاطم می‌تواند تجربه‌های پرواز استرس‌زا یا خطرناک‌تری را برای مسافران و مهمانداران هواپیما به همراه داشته باشد.
پل ویلیامز، دانشمند جو دانشگاه ریدینگ که در مورد تلاطم هوا تحقیق کرده می‌گوید: «اینطور نیست که مجبور به توقف پرواز شویم یا اینکه در آینده، هواپیماها از آسمان شروع به سقوط می‌کنند. حرف من اینست که به ازای هر ده دقیقه‌ای که در گذشته تلاطم شدید را تجربه کرده‌اید، ممکن است زمان آن در آینده ۲۰ یا ۳۰ دقیقه شود.»
ویلیامز و دیگران سال ۲۰۱۹ مطالعه‌ای را منتشر کردند که نشان داد دمای بالاتر اتمسفر، در نتیجه گرم شدن کره زمین، به طور قابل‌توجهی منجر به تلاطم بیشتر شده است. بر اساس مطالعه سال گذشته، حوادث شدید تلاطم هواپیما از سال ۱۹۷۹ تا ۲۰۲۰.۵۵ درصد افزایش یافته است و چینش (یا برش) باد که تغییر ناگهانی قدرت یا جهت باد است، در فاصله کوتاه یعنی در ارتفاعات هواپیما از سال ۱۹۷۹ تا کنون ۱۵ درصد افزایش یافته است، روندی که انتظار می‌رود تا پایان قرن بین ۱۷ تا ۲۹ درصد افزایش یابد.
در اتمسفر، هوای گرمتر می‌تواند بخار آب بیشتری را در خود نگه دارد و به نوبه خود سبب افزایش دماهای گرمتر شود. محققان می‌گویند این مسئله می‌تواند تفاوت‌هایی در دمای هوا ایجاد کند و برش باد را رایج‌تر کند. یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد تلاطمی به اندازه‌ی قوی که خطر آسیب ایجاد کند، بین سال‌های ۲۰۵۰ تا ۲۰۸۰ بر فراز اقیانوس اطلس شمالی دو یا سه برابر بیشتر خواهد شد.
تاد لِین، دانشمند جو دانشگاه ملبورن می‌گوید: «این تغییر بر الگوهای باد اثر می‌گذارد و یکی از آن تأثیرات روی رودبادها (جریان‌های جت) خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود رودبادها که در سطح پرواز هواپیما هستند تشدید شوند، به این معنا که آن مناطق متلاطم‌تر خواهند شد.»
برخی تلاطم‌ها ناشی از رعد و برق است که پیش‌بینی می‌شود با تغییرات آب و هوایی بدتر شود. اما سایر تلاطم‌ها به طوفان‌ها ارتباط ندارند و پیش‌بینی آن‌ها برای خلبانان دشوارتر است. همچنین پیش‌بینی می‌شود تلاطم هوای صاف که تلاطم نامرئی نیز نامیده می‌شود، افزایش یابد. در برخی سناریوهای تغییرات آب و هوایی، ممکن است تا سال ۲۰۵۰ در قیاس با سطوح تاریخی چهار برابر بیشتر شود.
تلاطم در سراسر جهان رخ می‌دهد و بیشتر نزدیک رشته کوه‌ها و لبه‌های رودبادها احساس می‌شود. سه مسیر از پرتلاطم‌ترین مسیرهای پروازی جهان عبارتند از: سانتیاگو، شیلی به سانتا کروز، بولیوی، آلماتی، قزاقستان به بیشکک، قرقیزستان و لانژو، چین به چنگدو چین.
اما مسافران آمریکایی در پروازهای داخلی از این روند مستثنی نیستند. خلبانان ایالات متحده سالانه ۶۵۰۰۰ حادثه با تلاطم متوسط و ۵۵۰۰ حادثه با تلاطم شدید یا بیشتر را گزارش می‌دهند.
سارا نلسون، رئیس انجمن خدمه پرواز CWA، هفته گذشته تلاطم را مسئله جدی ایمنی محل کار نامید.
وزیر حمل و نقل ایالات متحده، پیت بوتیگیگ، گفته است که وقوع تلاطم در حال بیشتر شدن است و تغییرات آب و هوایی عامل مهمی است که مسافران آمریکایی را چه اینجا و چه خارج از کشور تحت تأثیر قرار می‌دهد.
به گفته‌شان کانلون: «آب و هوای ما در حال تکامل است. سیاست‌ها، فناوری و زیرساخت‌های ما نیز باید بر این اساس تکامل یابند.»
فناوری‌های تشخیص تلاطم در حال بهتر شدن هستند و نوآوری‌های جدیدی در راه است. خلبانان در حال حاضر می‌توانند از پیش‌بینی‌های تلاطم استفاده کنند که راهنمای هموارترین مسیرها هستند و تلاطم ناشی از آب و هوای طوفانی معمولاً از سوی مراکز هواشناسی، ماهواره‌ها و حسگرها و رادارهای زمینی شناسایی می‌شود.
با این حال، پیش‌بینی تلاطم هوای صاف هنوز دشوار است. اما پیشرفت‌ها در فن‌آوری‌های لیدار، اگرچه هنوز پرهزینه و عملی کردن‌شان بسیار دشوار است، اما امیدوارکننده بوده است.
ویلیامز می‌گوید: «من برخی از پروازهای آزمایشی را دیده‌ام و برای مثال شما می‌توانید در فاصله ۲۰ مایل جلوتر از هواپیما تلاطم هوای صاف را مشاهده کنید.»
