بررسی میزان شایستگی برندگان توپ طلا با استفاده از هوش مصنوعی

توپ طلای فوتبال موسوم به Ballon d’Or، معتبرترین جایزه فردی در این ورزش است؛ جایزه‌ای که در تئوری، هر سال فقط به بهترین بازیکن جهان فوتبال اهدا می‌شود. البته انتخاب فوتبالیست شایسته این جایزه به‌شدت شخصی و سلیقه‌ای است و نظرات درباره شایستگی یا عدم شایستگی برنده این جایزه، تفاوت زیادی دارد.

به گزارش روزیاتو، دلایل مختلفی برای این اختلاف‌نظرها وجود دارد: وابستگی‌های احساسی به یک فصل یا یک بازیکن خاص، سلیقه شخصی، یا شاید صرفاً این باور که فرد دیگری شایسته بردن جایزه توپ طلا بوده است. خوشبختانه با قدرت هوش مصنوعی می‌توان عامل احساسات را از این معادله حذف کرد.

ما از Grok AI خواستیم تمام برندگان توپ طلا را در یکی از چهار دسته طبقه‌بندی کند:
GOAT (برترین در تاریخ)، برنده شایسته، خوش‌شانس و دزدی آشکار – تا مشخص شود چه کسی واقعاً بهترین بوده و چه کسی باید خودش را خوش‌شانس بداند.

تمام برندگان در هر سال گنجانده شده‌اند، به این معنی که هشت قهرمانی لیونل مسی به‌صورت جداگانه رتبه‌بندی شده‌اند.

GOAT
۱۷ عنوان در بالاترین رتبه بندی قرار گرفتند

از میان ۶۸ دوره‌ای که توپ طلا اهدا شده، ۱۷ مورد از آن‌ها بدون تردید در رده‌ی بالاترین و بهترین فصل‌های تاریخ فوتبال قرار گرفته‌اند. شروع این لیست با یوهان کرویف، یکی از تأثیرگذارترین مردان تاریخ فوتبال است که هر سه عنوان توپ طلایش در این بخش از فهرست قرار دارد؛ همچنین هم‌تیمی‌اش مارکو فان‌باستن نیز به همین افتخار نائل شده است.

دوبار عنوان فرانتس بکن‌باوئر و سه‌گانه میشل پلاتینی نیز در سطح GOAT هستند، همان‌طور که عنوان توپ طلای زین‌الدین زیدان در سال ۱۹۹۸ پس از فتح جام جهانی با فرانسه و انتخاب رونالدینیو در سال ۲۰۰۵ نیز در دسته GOAT قرار می گیرند. جالب اینکه تنها نیمی از هشت عنوان توپ طلای مسی در این بخش جای گرفته‌اند، در حالی‌که سه عنوان از پنج توپ طلای کریستیانو رونالدو در آن حضور دارد، که شاید نشان‌دهنده شانس کمتر او نسبت به رقیب دیرینه‌اش باشد.

فهرست عناوین توپ طلا رتبه‌بندی‌شده در سطح GOAT توسط هوش مصنوعی:

یوهان کرویف (۱۹۷۱، ۱۹۷۳، ۱۹۷۴)، فرانتس بکن‌باوئر (۱۹۷۲، ۱۹۷۶)، میشل پلاتینی (۱۹۸۳–۱۹۸۵)، مارکو فان‌باستن (۱۹۸۸، ۱۹۸۹، ۱۹۹۲)، زین‌الدین زیدان (۱۹۹۸)، رونالدینیو (۲۰۰۵)، لیونل مسی (۲۰۰۹، ۲۰۱۱، ۲۰۱۲، ۲۰۱۵)، کریستیانو رونالدو (۲۰۰۸، ۲۰۱۶، ۲۰۱۷)

برندگان شایسته
۲۵ عنوان توپ طلا نتیجه‌ای عادلانه داشته‌اند

بر اساس رتبه‌بندی هوش مصنوعی گراک، بیشترین تعداد عناوین مربوط به دسته برندگان شایسته است که شامل ۲۵ مورد می‌شود. قدیمی‌ترین آن‌ها عنوان آلفردو دی استفانو در سال‌های ۱۹۵۷ و ۱۹۵۹ است، و پس از او ریمون کوپا، لوئیس سوارز و لو یاشین قرار دارند. همچنین پنج نفر از هفت برنده بریتانیایی توپ طلا نیز در این دسته هستند، از جمله دنیس لا، بابی چارلتون، جرج بست و کوین کیگان (تنها بازیکن بریتانیایی که دو بار این جایزه را برده است).

ریورا، گرد مولر، کارل-هاینتس رومنیگه، رود گولیت، لوتار ماتئوس، روبرتو باجو، و هریستو استویچکوف نیز در این دسته قرار دارند. تنها برنده آفریقایی توپ طلا، ژرژ وه‌آ، نیز از نظر هوش مصنوعی شایسته دریافت این جایزه بوده، و رونالدو نازاریو نیز برای دو عنوانش در این لیست است. اولین عنوان توپ طلای رونالدو نازاریو، او را به جوان‌ترین برنده تاریخ توپ طلا تبدیل کرد.

لوئیس فیگو، کاکا و کریم بنزما نیز این فهرست را کامل می‌کنند، به این معنی که سایر عناوین توپ طلای مسی و رونالدو یا با خوش شانسی بوده یا کاملاً ناعادلانه.

فهرست عناوین توپ طلای رتبه‌بندی‌شده به‌عنوان “برنده شایسته”:

دی استفانو (۱۹۵۷، ۱۹۵۹)، کوپا (۱۹۵۸)، سوارز (۱۹۶۰)، یاشین (۱۹۶۳)، لا (۱۹۶۴)، اوزه‌بیو (۱۹۶۵)، چارلتون (۱۹۶۶)، آلبرت (۱۹۶۷)، بست (۱۹۶۸)، ریورا (۱۹۶۹)، مولر (۱۹۷۰)، کیگان (۱۹۷۸، ۱۹۷۹)، رومنیگه (۱۹۸۰، ۱۹۸۱)، گولیت (۱۹۸۷)، ماتئوس (۱۹۹۰)، باجو (۱۹۹۳)، استویچکوف (۱۹۹۴)، وه‌آ (۱۹۹۵)، رونالدو نازاریو (۱۹۹۷، ۲۰۰۲)، فیگو (۲۰۰۰)، کاکا (۲۰۰۷)، بنزما (۲۰۲۲)

خوش‌شانس‌ها
عنوان اخیر رودری نیز در این دسته قرار دارد

در بخش “خوش‌شانس ها”، اولین برنده تاریخ توپ طلا یعنی استنلی متیوز قرار دارد. عنوان او به‌دلیل میراث فوتبالی‌اش ارزیابی شده، نه عملکرد همان سال؛ در حالی‌که دی استفانو پس از قهرمانی در جام باشگاه‌های اروپا، گزینه بهتری برای این عنوان محسوب می‌شد. همچنین، ماتیاس سامر خوش‌شانس تلقی شده که مانع از رسیدن عنوان اولین توپ طلا به رونالدو برزیلی یک سال زودتر شد. کسب این جایزه توسط ریوالدو در سال ۱۹۹۹ نیز به قیمت از دست رفتن جایزه‌ای بود که باید نصیب دیوید بکام می‌شد که سه گانه را برده بود.

در مورد ستاره‌های انگلیسی، جایزه توپ طلای مایکل اوون در سال ۲۰۰۱ باید به رائول یا اولیور کان تعلق می‌گرفت، و فابیو کاناوارو نیز پس از قهرمانی ایتالیا در جام جهانی ۲۰۰۶ باید جایزه را به جان‌لوئیجی بوفون می‌داد. رودری نیز برای بردن جایزه در رقابت وینیسیوس جونیور در سال گذشته، خوش شانس تلقی شده است.

و اما درباره مسی و رونالدو: کریستیانو رونالدو تنها یک برد خوش‌شانسانه داشت (۲۰۱۴) که به‌جای مانوئل نویر به او اهدا شد—کسی که پس از قهرمانی در جام جهانی با آلمان، از نظر هوش مصنوعی گزینه شایسته‌تری بود. در مورد لیونل مسی نیز توپ طلاهای او در سال های ۲۰۱۹، ۲۰۲۱ و ۲۰۲۳ خوش‌شانسانه قلمداد شده‌اند؛ در حالی‌که به‌ترتیب ویرجیل فن‌دایک، روبرت لواندوفسکی و ارلینگ هالند گزینه‌های دیگر برای کسب آن بودند.

فهرست عناوین توپ طلای رتبه‌بندی‌شده به‌عنوان “خوش‌شانس”:

متیوز (۱۹۵۶)، سیووری (۱۹۶۱)، ماسپوست (۱۹۶۲)، بلوخین (۱۹۷۵)، سیمونسن (۱۹۷۷)، روسی (۱۹۸۲)، بلانوف (۱۹۸۶)، پاپن (۱۹۹۱)، سامر (۱۹۹۶)، ریوالدو (۱۹۹۹)، اوون (۲۰۰۱)، شوچنکو (۲۰۰۴)، کاناوارو (۲۰۰۶)، مودریچ (۲۰۱۸)، مسی (۲۰۱۹، ۲۰۲۱، ۲۰۲۳)، رودری (۲۰۲۴)

دزدی
هم مسی و هم رونالدو در این بخش حضور دارند

چهار مورد در تاریخ توپ طلا وجود دارد که به‌گفته هوش مصنوعی، دزدی آشکار محسوب می‌شوند. اولی، موردی است که تقریباً در جامعه فوتبالی درباره‌اش اجماع وجود دارد: قهرمانی پاول ندود در سال ۲۰۰۳ به‌جای تیری آنری. در فصل ۰۳-۲۰۰۲، آنری موفق به ثبت ۵۷ مشارکت گل در ۵۱ بازی شد، اما خودش هم اعتراف کرد که دلیل عدم کسب توپ طلا را نفهمیده است.

پیروزی لیونل مسی در سال ۲۰۱۰ نیز یک دزدی نامیده شده چون باعث شد وسلی اسنایدر، بازیکن کلیدی اینترمیلان با برد سه گانه، و فینالیست جام جهانی با هلند، این عنوان را از دست بدهد. عنوا توپ طلای رونالدو در سال ۲۰۱۳ نیز باید به فرانک ریبری می‌رسید. در نهایت، اگرچه در سال ۲۰۲۰ جایزه‌ای اهدا نشد، اما هوش مصنوعی معتقد است که بدون شک این عنوان باید به روبرت لواندوفسکی می‌رسید.

فهرست عناوین توپ طلای رتبه‌بندی‌شده به‌عنوان “دزدی”:

ندود (۲۰۰۳)، مسی (۲۰۱۰)، رونالدو (۲۰۱۳)، لواندوفسکی (۲۰۲۰ – لغو شده)