ممکن است که شما با گذر زمان احساس کنید که از دوران اوج زندگی خود فاصله گرفتهاید. اما جای نگرانی نیست؛ زیرا یک پژوهش تازه نشان میدهد که شاید بهترین روزهای شما هنوز در انتظارتان باشد.
پس از گذر از سنین جوانی، ممکن است که ترس از افزایش سن به سراغتان بیاید. اما تحقیقات ما دلیلی بسیار خوب برای امیدواری را نشان میدهند. برای بسیاری از ما، اوج عملکرد روانشناختی کلی در واقع بین ۵۵ تا ۶۰ سالگی است. شاید زمان آن رسیده که دیگر به میانسالی به چشم یک شمارش معکوس نگاه نکنیم و آن را بهعنوان یک قله ببینیم.
مطالعات پیشین حاکی از آن است که انسانها در اواسط ۲۰ سالگی تا اوایل ۳۰ سالگی به اوج آمادگی بدنی میرسند؛ به همین علت ورزشکاران دوران حرفهای نسبتاً کوتاهی دارند. اما در مورد اوج تواناییهای شناختی، وضعیت به این روشنی نیست.
با استانداردسازی این مطالعات روی یک مقیاس مشترک، توانستیم مقایسههای مستقیمی انجام دهیم و چگونگی تحول هر ویژگی را در طول عمر ترسیم کنیم.
عملکرد کلی ذهنی بین ۵۵ تا ۶۰ سالگی به اوج خود رسید و پس از آن از حدود ۶۵ سالگی شروع به کاهش کرد. این کاهش پس از ۷۵ سالگی بارزتر شد که نشان میدهد کم شدن عملکرد در سنین بالا، پس از شروع میتواند شتاب بگیرد.
چندین مورد از ویژگیهای مورد اندازهگیری در سنین بسیار بالاتری به اوج میرسند، از جمله وظیفهشناسی (اوج در حدود ۶۵ سالگی) و ثبات هیجانی (حدود ۷۵ سالگی). ویژگیهایی که کمتر در مورد آنها صحبت شده، مانند استدلال اخلاقی نیز به نظر میرسد که در سنین بالاتر، حدود ۷۰ سالگی و پس از آن، به نقطه اوج میرسند.
این یافتهها که در نشریه Intelligence منتشر شدهاند، میتوانند دلیل متصدی بودن بسیاری از نقشهای رهبری تجاری چالشبرانگیز توسط افراد در دهههای پنجاه و شصت زندگیشان را توضیح دهند. بهترین افراد برای نقشهای رهبری، قضاوت یا اجرایی با ریسک بالا، احتمالاً بین ۵۵ تا ۶۰ سال سن دارند و بعید است که کمتر از ۴۰ یا بیشتر از ۶۵ سال داشته باشند.
با این وجود، افراد مسنتر پس از دست دادن شغل، برای بازگشت به بازار کار با دشواریهای بیشتری روبرو میشوند، شاید به این دلیل که کارفرمایان تصور میکنند آنها به زودی بازنشسته خواهند شد.
اگرچه بسیاری از مطالعات بر کاهش تواناییهای شناختی سیال در اوایل بزرگسالی تأکید دارند، یافتههای ما نشان میدهد که با در نظر گرفتن ویژگیهای انطباقی گستردهتر، حداکثر ظرفیت عملکردی انسان در میانسالی است. این موضوع بسیاری از پیشفرضهای متداول درباره سن و توانایی را به چالش میکشد و نشان میدهد که میانسالی ممکن است نقطه اوج واقعی آمادگی روانی برای نقشهای پیچیده باشد.
هوش سیال معمولاً در دهه بیست سالگی به اوج میرسد، در حالی که هوش متبلور با افزایش سن و کسب تجربه بیشتر، افزایش پیدا میکند. پروفسور ژینیاک اظهار داشت:
وقتی فراتر از قدرت پردازش خام را در نظر میگیریم، تصویر متفاوتی آشکار میشود. ارزیابیها باید به جای مفروضات مبتنی بر سن، بر تواناییها و ویژگیهای واقعی افراد متمرکز شوند.
