خواص انار برای کبد چرب چیست؟

انار به دلیل غلظت بالای ترکیبات پلی‌فنولی به‌ویژه در پوست خود، به‌عنوان یک گزینه کمک‌کننده در کنار رژیم و ورزش، برای پیشگیری و بهبود بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) مطرح می‌شود. پلی‌فنول‌های کلیدی مانند الاژیک اسید و الاژیتانین‌ها، از طریق عملکرد چندوجهی شامل مهار استرس اکسیداتیو و التهاب مزمن و همچنین تولید متابولیت محافظ میتوکندریایی یعنی اورولیتین A (Urolithin A)، می‌تواند به کاهش چربی کبدی (استئاتوز) و بهبود برخی شاخص‌های متابولیک کمک کند.

ارتباط پلی‌فنول‌های انار با کاهش چربی کبد

پلی‌فنول‌های (نوعی ترکیب گیاهی شیمیایی) موجود در انار، به‌ویژه آن‌هایی که در عصاره پوست انار (PP) غلظت بالایی دارند، به‌طور قابل توجهی در کاهش چربی کبد (استئاتوز کبدی غیرالکلی یا NAFLD) و بهبود عوامل خطر مرتبط با آن، موثر هستند. بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) نمود فیزیولوژیکی چاقی در کبد است و در حال حاضر، هیچ درمان دارویی قطعی برای مدیریت طولانی‌مدت آن وجود ندارد؛ با این حال، مداخلات غذایی مانند مصرف پلی‌فنول‌ها برای مدیریت این بیماری مفید هستند.

۱. ترکیبات پلی‌فنولی کلیدی در انار

 مواد فیتوشیمیایی محافظت‌کننده کبدی است. ترکیبات فعال کلیدی عبارتند از:

الاژیک اسید و الاژیتانین‌ها

این ترکیبات قویترین آنتی اکسیدان‌های طبیعی موجود در انار هستند که خواص چندگانه‌ای دارند:

ضدالتهابی و آنتی‌ اکسیدانی: پلی‌فنول‌ها با خنثی‌سازی مستقیم رادیکال‌های آزاد و مداخله در مسیرهای التهابی، از سلول‌های کبدی محافظت می‌کنند.

ضدفیبروتیک و ضدسرطانی: محققان پتانسیل این ترکیبات را در توقف یا معکوس کردن فیبروز و آسیب‌های مزمن کبدی بررسی می‌کنند.

هم‌افزایی: الاژیک اسید و الاژیتانین‌ها به‌طور هم‌افزا به‌عنوان یک شبکه آنتی‌ اکسیدانی قوی عمل می‌کنند.

اورولیتین A

باکتری‌های روده، الاژیک اسید را به متابولیت فعال‌تری به نام اورولیتین A تبدیل می‌کنند. این ترکیب نقش حیاتی در محافظت کبدی دارد:

حفاظت از میتوکندری: اورولیتین A به بهبود عملکرد میتوکندری‌ها کمک می‌کند؛ اختلال در میتوکندری یک ویژگی رایج در NAFLD و تجمع چربی است.

تقویت سد روده: این متابولیت مانع روده را تقویت کرده و به کاهش التهاب مرتبط با محور روده-کبد کمک می‌کند.

نکته مهم:

بیشتر شواهد انسانی موجود درباره UA در زمینه سالمندی و سلامت میتوکندری عضله است و مطالعات اختصاصی روی بیماران NAFLD محدود هستند؛ بنابراین نقش آن در کبد چرب هنوز در حال بررسی است.

۲. مکانیسم‌های کاهش چربی کبدی و التهاب

نقش انار در مبارزه با کبد چرب از طریق هدف قرار دادن عوامل پاتوفیزیولوژیک NAFLD محقق می‌شود:

کاهش استرس اکسیداتیو و مهار التهاب

پلی‌فنول‌ها به طور مؤثر استئاتوز و التهاب را در کبد کاهش می‌دهند:

مهار مسیرهای التهابی: عصاره پوست انار التهاب بافتی را از طریق مهار مسیر التهابی TLR4/NF-κβ در ماکروفاژها کاهش می‌دهد.

پیشگیری از NAFLD: مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که مصرف منظم انار (از جمله آب انار) با تضعیف استرس اکسیداتیو و التهاب، از توسعه NAFLD جلوگیری می‌کند و آسیب‌های سلولی را کاهش می‌دهد (نظیر کاهش AST و ALT).

بهبود پروفایل متابولیک

ترکیبات انار به‌طور غیرمستقیم از کبد حمایت می‌کنند:

کاهش چربی خون: پلی‌فنول‌ها با مهار آنزیم‌های کلیدی سنتز چربی (مانند HMG-CoA ردوکتاز)، سطح کلسترول تام، تری‌گلیسیرید و LDL (کلسترول بد) را کاهش داده و HDL (کلسترول خوب) را افزایش می‌دهند.

کنترل قند خون: مکمل عصاره پوست انار منجر به کاهش معنی‌دار قند خون ناشتا (FBS) و بهبود شاخص‌های مرتبط با سندرم متابولیک می‌شود.

کاهش فشار خون و دور کمر: مواد فعال انار با بهبود *عملکرد اندوتلیال، کاهش استرس اکسیداتیو و مهار آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)، به کاهش فشار خون کمک می‌کنند. همچنین می‌توانند در کاهش ذخیره چربی احشایی (دور کمر) موثر باشند. این مکانیسم‌ها هم در مطالعات حیوانی و هم در مطالعات بالینی (انسانی) مورد بررسی و تأیید قرار گرفته‌اند.

*بهبود عملکرد اندوتلیال (Endothelial Function) با توانایی انار در تاثیرگذاری بر تنظیم عروق و کاهش فشار خون مرتبط است.

انار و نقش آن در سم‌زدایی کبد (حمایت از عملکرد کبد)

اگر می‌پرسید برای پاکسازی کبد چی بخوریم؟ انار میوه‌ای است که می‌توانید در رژیم پاکسازی کبد استفاده کنید. نقش انار در سلامت کبد معادل یک تیم پشتیبانی قوی است که با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب، بیرون راندن چربی‌های انباشته‌شده و تقویت ارتباطات حیاتی بین روده و کبد، به کبد کمک می‌کند تا عملکرد پاکسازی و متابولیک خود را با کارایی بیشتری انجام دهد.

آیا انار التهاب کبد چرب را کاهش می‌دهد؟

بله، انار و ترکیبات فعال آن، به‌ویژه پلی‌فنول‌ها، نقش مهمی در کاهش التهاب کبد چرب دارند.

بیماری کبد چرب غیرالکلی معمولا با یک پاسخ التهابی مزمن با درجه پایین مشخص می‌شود. انار با هدف قرار دادن مکانیسم‌های التهابی و استرس اکسیداتیو، به بهبود این وضعیت کمک می‌کند.

انار نه تنها برای مراحل خفیف (گرید ۱) که بیشتر ناشی از مشکلات متابولیک است، مفید است، بلکه برای مراحل متوسط و شدیدتر (گرید ۲ و ۳) که التهاب و فیبروز نقش محوری پیدا می‌کنند، از طریق مکانیسم‌های ضدالتهابی و ضدفیبروتیک خود، نقش مهمی ایفا می‌کند.

داده‌های بالینی محدود، عمدتا در درجات خفیف تا متوسط NAFLD، اثرات مفیدی نشان داده‌اند و در مدل‌های حیوانی نیز برای فیبروز و آسیب مزمن نتایج امیدوارکننده‌ای گزارش شده‌ است، اما برای مراحل پیشرفته‌تر هنوز به مطالعات انسانی بیشتری نیاز داریم.

انار برای کبد چرب گرید ۱ (استئاتوز خفیف)

تحقیقات حاکی از آن است که انار یکی از میوه های مفید برای کبد چرب گرید ۱ است. مصرف انار به‌ویژه عصاره پوست آن برای بهبود وضعیت کبد چرب گرید ۱ (استئاتوز کبدی خفیف) موثر است. بیماری کبد چرب غیرالکلی طیفی از بیماری‌های کبدی است که از استئاتوز (تجمع چربی در کبد) شروع می‌شود. کبد چرب گرید ۱ به معنای استئاتوز کبدی خفیف است.

کبد چرب گرید ۱، اغلب مرحله‌ای است که در آن آسیب قابل برگشت است. ترکیبات موجود در انار دقیقا مکانیسم‌هایی را هدف قرار می‌دهند که در مراحل اولیه NAFLD (مانند تجمع چربی و التهاب خفیف) دخیل هستند.

از آنجایی که بیماری کبد چرب غیرالکلی (از جمله گرید ۱) ارتباط نزدیکی با سندرم متابولیک دارد، مصرف عصاره پوست انار منجر به بهبود چشمگیر عوامل خطر متابولیک می‌شود. این بهبود شامل کاهش وزن، کاهش تری‌گلیسیرید، کلسترول تام و قند خون ناشتا است. مصرف قرص کبد چرب زیر نظر پزشک از پیشرفت این بیماری به مراحل سخت‌تر پیشگیری می‌کند.

انار برای کبد چرب گرید ۲ (استئاتوز متوسط)

کبد چرب گرید ۲، علاوه بر تجمع چربی، اغلب با افزایش سطح التهاب و استرس اکسیداتیو در کبد همراه است. ترکیبات انار مستقیما این عوامل آسیب‌زا را هدف قرار می‌دهند.

این بهبودهای متابولیک، به‌ویژه در کاهش چربی خون و وزن، مستقیما به کاهش چربی انباشته در کبد کمک می‌کند که برای معکوس کردن یا تثبیت کبد چرب گرید ۲ ضروری است.

انار برای کبد چرب گرید ۳ (استئاتوز شدید)

پلی‌فنول‌های انار مانند الاژیک اسید دارای خواص ضدالتهابی، ضدفیبروتیک و ضدسرطانی هستند. در بیماری کبد چرب گرید ۳، خطر التهاب و فیبروز بالاتر است و این خواص محافظتی انار بسیار حیاتی هستند.

در مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی، ترکیبات انار اثرات ضدفیبروتیک نشان داده‌اند؛ بنابراین به‌عنوان مکمل کمکی در کنار درمان‌های استاندارد می‌توانند در مراحل پیشرفته کبد چرب نیز مفید باشند، اما برای اثبات معکوس کردن فیبروز در انسان به مطالعات بیشتری نیاز است.

بهترین روش مصرف انار برای درمان کبد چرب

در کارآزمایی‌های بالینی بیشتر از عصاره استانداردشده پوست انار (به‌صورت مکمل) استفاده شده‌‌ است و این شکل مصرف، به‌خصوص در کنار رژیم و کاهش وزن، نتایج قابل‌قبولی در بهبود وضعیت کبد چرب و شاخص‌های متابولیک نشان داده‌است؛ با این حال، میوه تازه، آب انار و عصاره غلیظ پوست انار نیز به‌عنوان بخشی از یک الگوی غذایی سالم، می‌توانند مفید باشند.

میوه و آب انار نیز حاوی ترکیبات فعالی هستند که برای کبد مفید هستند. دانه‌های انار و آب انار منابع غنی الاژیک اسید هستند. این آنتی‌ اکسیدان دارای خواص ضدالتهابی، ضدفیبروتیک و آنتی‌ اکسیدانی است و برای توقف و احتمالا معکوس کردن آسیب‌های ناشی از کبد چرب مفید است.

یکی دیگر از روش‌های مصرف انار برای کاهش چربی کبد، استفاده از عصاره خشک پوست انار به صورت کپسول است.

آیا آب انار در پاکسازی کبد چرب تاثیر دارد؟

خواص آب انار چیست؟ آب انار تازه و ترکیبات فعال موجود در آن تاثیر مثبتی بر آنزیم‌های کبدی، به‌ویژه در افراد مبتلا به اختلالات کبدی مانند کبد چرب غیرالکلی دارند.

بررسی‌های سیستماتیک و متاآنالیزها نشان داده‌اند که مصرف روزانه آب انار به ویژه در بزرگسالانی که دچار افزایش سطح آنزیم‌های کبدی مانند GGT (گاما گلوتامیل ترانسفراز) هستند، منجر به کاهش معنادار این آنزیم شده‌ است.

GGT یکی از مهم‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های بیماری کبد چرب محسوب می‌شود.
این مزیت تا حدی با پتانسیل پربیوتیکی پلی‌فنول‌ها در میکروبیوم روده توضیح داده می‌شود.
نکته مهم در مورد آب انار:
آب انار با وجود فواید آنتی‌ اکسیدانی، اغلب حاوی قند است (مگر آنکه بدون شکر اضافه باشد). از آنجا که کاهش کالری و قند برای بیماران کبد چرب حیاتی است، مصرف عصاره پوست انار (به صورت کپسول) که دارای غلظت بالا از ترکیبات فعال بدون کالری اضافی است، در کارآزمایی بالینی ترجیح داده شده است.

پوست انار هم برای کبد چرب خاصیت دارد؟

خواص پوست انار چیست؟ پوست انار (Pomegranate Peel یا PP) به دلیل غلظت بالای ترکیبات فعال فیتوشیمیایی، به‌ویژه پلی‌فنول‌ها، نقش برجسته‌ای در بهبود و محافظت از کبد، به‌خصوص در مواجهه با بیماری کبد چرب غیرالکلی، ایفا می‌کند.

عصاره پوست انار به‌عنوان یک مکمل غذایی موثر در کاهش عوامل خطر سندرم متابولیک و بهبود وضعیت کبدی شناخته می‌شود.

تاثیر روغن دانه انار برای کاهش چربی کبد

روغن دانه انار حاوی اسید پونیسیک است که به عنوان یک اسید چرب امگا-۵ از خانواده اسیدهای چرب لینولنیک مزدوج (CLnA) شناخته می‌شود. برخی مطالعات اثرات ضدالتهابی و بهبود متابولیسم چربی را در مدل‌های مختلف نشان داده‌اند.

میزان مجاز مصرف انار برای افراد با کبد چرب

طبق گزارش Mayo Clinic، رژیم غذایی مدیترانه‌ای توصیه می‌کند که روزانه سه‌ وعده میوه در برنامه غذایی گنجانده شود. انار به‌عنوان یک منبع غنی از الاژیک اسید، یکی از میوه‌های مناسب است که می‌توان روزانه یک عدد مصرف کرد.

نکات مصرف انار برای حمایت از عملکرد کبد در گروه‌های خاص

افرادی که شرایط زیر را دارند حتما قبل از مصرف انار با هدف بهبود عملکرد کبد با پزشک خود مشورت کنند. زیرا ممکن است در وضعیت آن‌ها مشکل ایجاد کند یا آنکه با داروهای خاص تداخل داشته باشد.

زنان باردار و شیرده
بیماران مبتلا به بیماری‌های کبدی پیشرفته
مصرف هم‌زمان داروهای کبدی و رقیق‌کننده‌ خون مانند قرص وارفارین

منبع:مثبت سبز