افزایش نگرانکننده یک سرطان کمیاب در میان جوانان
نتایج پژوهشهای تازه در آمریکا نشان میدهد خطر ابتلا به سرطان آپاندیس در افراد نسل ایکس و نسل هزاره (متولدان حدود دهه ۶۰ میلادی تا اواسط دهه ۹۰) سه تا چهار برابر بیشتر از نسلهای پیشین است.
نتایج پژوهشهای تازه در آمریکا نشان میدهد خطر ابتلا به سرطان آپاندیس در افراد نسل ایکس و نسل هزاره (متولدان حدود دهه ۶۰ میلادی تا اواسط دهه ۹۰) سه تا چهار برابر بیشتر از نسلهای پیشین است. این سرطان در اندام کوچک و کمتوجهی به نام آپاندیس شکل میگیرد؛ بخشی از بدن که معمولاً تا زمانی که دردسرساز نشود، کمتر کسی حتی به وجودش فکر میکند.
در گذشته، سرطان آپاندیس تقریباً مختص افراد مسن بود، اما امروز یکی از هر سه بیمار مبتلا، زیر ۵۰ سال سن دارد.
هدایت پژوهش برعهدهی آندریانا هولوواتیج، همهگیرشناس و زیستشناس مولکولی از دانشگاه وندربیلت، بوده است. او که سالهاست افزایش سریع سرطان آپاندیس را نسلبهنسل دنبال میکند، میگوید: «با در نظر گرفتن پیشرفتهای چشمگیر در درمان سرطانهای، وجود چنین شکاف بزرگی در سرطان آپاندیس نگرانکننده است.»
هولوواتیج در سال ۲۰۲۰ تحلیل گستردهای را منتشر کرد که نشان میداد نرخ بروز سرطان بدخیم آپاندیس در آمریکا بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۶ حدود ۲۳۲ درصد افزایش یافته است و همه نسلها این روند را نشان میدهند.
سرطان آپاندیس بهطور پنهان پیشرفت میکند و علائمی مانند درد شکم، نفخ یا درد لگن دارد که بهراحتی با مشکلات رایج گوارشی یا سرطان روده اشتباه گرفته میشوند
شایعترین مشکل آپاندیس همان آپاندیسیت است و در موارد نادر، هنگام خارجکردن آن، سلولهای سرطانی پیدا میشود. سیر پیشرفت سرطان آپاندیس آرام و پنهان است. نشانههایی مثل درد شکم، نفخ یا درد لگن بهراحتی با مشکلات رایج دستگاه گوارش یا حتی سرطانهای روده اشتباه گرفته میشوند.
سرطانهای روده سالانه حدود ۱۵۰هزار نفر را در آمریکا درگیر میکند؛ درحالیکه سرطان آپاندیس فقط حدود ۳۰۰۰ مورد در سال دارد. همین نادربودن، باعث کمبود پژوهش و پایینبودن آگاهی عمومی شده است. هولوواتیج تأکید میکند: «با اینکه این سرطان نادر است، هر فردی با چنین علائمی باید به پزشک مراجعه کند. تشخیص زودهنگام یا حتی کنارگذاشتن احتمال وجود سرطان آپاندیس بسیار مهم است، بهخصوص اکنون که هنوز نمیدانیم چه عواملی باعث افزایش این بیماری شدهاند.»
برنامه استانداردی برای غربالگری سرطان آپاندیس وجود ندارد و درمان آن نیز گزینههای محدودتری نسبت به سرطانهای مشابه دارد. هولوواتیج میگوید اکنون که درمان بدون جراحی برای آپاندیسیت رایجتر شده، موارد سرطان آپاندیس بیش از پیش از نگاه پزشکان دور میماند. تومورها گاهی شبیه فتق، فیبروئید یا کیست دیده میشوند. در زنان نیز میتوانند با ضایعات آندومتریال اشتباه گرفته شوند.
هولوواتیج در سال ۲۰۲۰ توضیح داده بود: «تومورهای آپاندیس ویژگیهای مولکولی متفاوتی از سرطانهای کولورکتال دارند. آنها به شیوهای متفاوت پدیدار میشوند، گسترش پیدا میکنند و برخلاف بسیاری از تومورهای کولورکتال به شیمیدرمانی پاسخ نمیدهند. از طرفی بیشتر در بزرگسالان جوان دیده میشوند.»
طبق یافتههای جدید هولوواتیج، موارد سرطان آپاندیس در میان متولدین ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۴ سه برابر شده و در میان متولدین ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۹ چهار برابر. اما علت این افزایش هنوز روشن نیست.
دلایل احتمالی افزایش سرطان آپاندیس: سبک زندگی، ژنتیک، آلودگی محیطی، رژیم غذایی ناسالم، کمخوابی، الکل و میکروپلاستیکها
پژوهشگران احتمال میدهند عواملی مانند تغییرات سبک زندگی، وراثت ژنتیکی و آلودگیهای محیطی از جمله تماس با پلاستیکها یا مواد شیمیایی، در افزایش خطر نقش داشته باشند. استیون آرنت، انکولوژیست جراحی در دانشگاه کلرادو که در پژوهش دخیل نبوده، میگوید از افزایش اخیر شگفتزده نشده است: «بیمارانی در دهه ۲۰ و ۳۰ میبینم که تومورهای پیشرفته آپاندیس دارند. از آنجا که سرطان روده بزرگ هم در جوانان رو به افزایش است، منطقی است که عوامل مشابه در هر دو نقش داشته باشند.»
مطالعات دیگر نیز همین روند را در سایر سرطانها تأیید میکنند. مطالعهای در سال ۲۰۲۳ نشان داد نرخ تشخیص سرطان در افراد زیر ۵۰ سال طی سه دهه، نزدیک به ۸۰ درصد افزایش یافته است. مروری جهانی در سال ۲۰۲۲ نیز تأکید کرده بود که سرطانهای دستگاه گوارش از جمله سرطانهای روده، آپاندیس، مجاری صفراوی و پانکراس بیشترین رشد را دارند.
متخصصان معتقدند سبک زندگی مدرن ازجمله رژیم غذایی مملو از غذاهای فوقفرآوریشده، خواب ناکافی و الکل، میتواند در این روند نقش داشته باشد. همچنین مواد شیمیایی ماندگار در آب آشامیدنی و میکروپلاستیکها هم از عوامل احتمالی افزایش سرطانها معرفی شدهاند.
نتایج مطالعات در مجلات Gastroenterology و Annals of Internal Medicine منتشر شده است.
